در گزارش های اداره نظارت بر محصولات کشاورزی مسکو، نشان می دهد در دو ماه گذشته یک محموله 19 تنی نارنگی با عنوان نقض اصول قرنطینه مواد کشاورزی و در رابطه با ثبت اطلاعات روی جعبه های محصولات توقیف و دستور برگشت صادر شده است.

یک محموله وارداتی میگوی یخ زده از ایران در فرودگاه ونوکووا مسکو با اعلام این دلیل که شرایط حمل و نگهداری با مجوز دامپزشکی صادر شده مطابقت ندارد نیز برگشت خورده است.

همچنین کارشناسان روسی 20 تن سیب زمینی انتقال یافته از ایران را به دلیل افت گند زدگی قهوه ای ناشی از زمان کشت غیر قابل عرضه در بازار اعلام کردند.

از سوی دیگر، روند اجازه عرضه 20 تن شیرخشک ارسالی از یک شرکت ایرانی در استان های مسکو و تولا پس از اعلام نامنطبق بودن اطلاعات ثبت شده و شرایط نگهداری، متوقف شده است.

براساس برخی گزارش ها، یک محموله کیوی صادر شده از ایران نیز در فهرست برگشت خورده ها اعلام شده است.

از دیگر سو، برگشت محصولات وارداتی از روسیه فقط به ایران محدود نمی شود.

با توجه به سختگیری ها یا به عبارت دیگر تلاش روسیه برای انطباق معیارهای خود با استانداردهای واردات مواد غذایی مشابه کشورهای عضو اتحادیه اروپا اروپا، راه صادرات به این کشور افزون بر پررقابت بودن بسیار لغزنده نیز هست.

در یک میزگرد تلویزیونی پخش شده از شبکه استانی مسکو، این موضوع مورد اشاره قرار گرفت که از هر سه محموله مواد غذایی وارداتی به روسیه یکی آلوده یا شرایط لازم برای مصرف را ندارد.

آناتولی اوکونچوک معاون کمیته دامپزشکی شهر مسکو در این زمینه اعلام کرده است که بین مواد و محصولات غذایی وارداتی نامرغوب، گوشت و فرآورده های آن در مکان نخست قرار دارد.

وی افزوده است: در یک سال گذشته براساس نتیجه بازرسی ها از توزیع بیش از 300 تن گوشت وارداتی از فرانسه، بلژیک، برزیل و هند در روسیه جلوگیری شده است.

اما هرچند شمار محموله های توقیف یا برگشت خورده از ایران نسبت به حجم یک میلیارد و 600 میلیون دلاری ارزش روابط تجاری با روسیه در سال 2016 ( با حدود 80 درصد افزایش نسبت به سال 2015)، زیاد قابل توجه نیست، ولی احتمال تداوم و بیشتر شدن آن می تواند پیامدهای منفی بر اجرای برنامه های افزایش صادرات به این کشور داشته باشد.

اکنون کیوی، سبزیجات تازه، کلم و کلم بروکلی از جمله اقلام اصلی صادراتی ایران به روسیه است که افزون بر توزیع در بازارهای محلی، از سوی فروشگاه های زنجیره ای بزرگ نیز عرضه می شود.

همچنین تهران و مسکو قرارداد راه اندازی گذرگاه سبز گمرکی را امضا کرده اند که بر اساس آن برای تامین بخشی از نیازهای روزانه میوه و سبزیجات، لبنیات، گوشت سفید و آبزیان روسیه، ساده سازی مقررات گمرکی برای صادر کنندگان ایرانی اجرا می شود و اکنون باید با توقف یا حداقل کاهش برگشت اقلام وارداتی از ایران از این فرصت بیشتر بهره گرفت.

اکنون این واقعیت مهم باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد که با توجه به گستردگی بازار مصرف در روسیه، تنوع نیازها و عرضه گسترده کالاها و محصولات مختلف از اروپا و ترکیه، شماری از صادرکنندگان ایرانی که بیشتر به صورت تک شرکتی یا فردی اقدام می کنند در شرایط دشوارتری قرارگرفته اند.

برای رفع این مشکلات و هماهنگی های بیشتر با نهادهای روسی، ایجاد ساختارهای مناسب تجاری با محوریت بازار روسیه مشابه آنچه که ترکیه ایجاد کرده است و برای بازارهای هدف کالا تولید می کند، در ایران نیز ضرورت دارد.

همزمان ایجاد ساختارهای مناسب نظارتی به ویژه برای اعمال و رعایت جدی ضوابط بهداشتی و قرنطینه ای لازم است تا محموله ها صادراتی منطبق با داده های رسمی و ثبت شده از کشور خارج و به روسیه صادر شود.

یک اصل مهم دیگر که ترکیه آن را اجرا کرده و توانسته است، سهم زیادی از بازار مصرف روسیه را کسب کند، سازماندهی صادرکنندگان در قالب شرکت های بزرگ و تجمیع در کنسرسیوم های صادراتی با مدیریت فراگیر است تا شرکت ها بتوانند با امنیت بیشتر از این مسیر کالاهای خود را صادر کنند و به صورت تکی اقدام نکنند.

اجرای بخشی از این راهکارها و ایجاد ساختارها با پشتیبانی و کمک های سازمان های مسئول دولتی ممکن است. از سوی دیگر صادرکنندگان و بخش خصوصی نیز باید برای تشکیل گروههای کاری صادراتی و انجام صادرات به صورت کلان و پایدار و نه تک محموله ای برنامه ریزی کنند و کیفیت کالاها را نیز به صورت همیشگی پایش کنند.

روسیه با بیش از 17 میلیون کیلومتر مربع گستردگی به عنوان بزرگترین کشور جهان و 146 میلیون و 500 هزار نفر جمعیت در سرزمین اصلی و 22 جمهوری بازار بزرگی است که به علت سردسیر بودن بسیاری از مناطق نیاز به واردات گسترده سبزیجات تازه و میوه به صورت روزانه از کشورهای مختلف حتی آفریقا دارد.