۹۶، سال سخت کشاورزان/رشد کشاورزی امسال چگونه محقق میشود؟
سهم کشاورزی در رشد اقتصادی با توجه به بارندگی های خوب و افزایش تولید کسب شده بود؛ اما مشخص نیست با توجه به حجم بارندگی ها در ۹۵، بتوان امیدی به تکرار آن در سال ۹۶ داشت.
به نقل از اتاق بازرگانی تهران، کشاورزی ایران عیسی کلانتری، وزیر اسبق کشاورزی گفت: از محدودیت منابع آب تا واسطه گری ها و گران رسیدن ارزاق به دست مصرف کنندگان. توسعه نیافتن مکانیزاسیون در کشاورزی، قیمت تمام شده بالای محصولات و عدم راهاندازی کشت و صنعت های بزرگ به جای واحد های کوچک و متوسط زراعی حرف تازهای در کشاورزی ایران نیست.
وی افزود: در سال ۹۵، کشاورزی ایران شاهد بروز مسائلی بود. صادرات محصول استراتژیک گندم ازجمله مهم ترین اتفاقات در بخش کشاورزی بود. معاون وزیر جهاد کشاورزی، عرضه بورسی گندم به قیمت پایه کیلویی ۷۱۰ تومان خبر داد. به گفته او مجوز برای صادرات سه میلیون تن گندم و آرد صادر شده اما به نظر میرسد تا حدود دو میلیون تن مازاد تولید هم صادر شود.
به گفته کلانتری، بخش کشاورزی در ششماهه اول سال ۹۵ از رشد ۶.۵ درصدی خبرساز، سهم ۵.۹ درصدی داشت. این سهم با توجه به بارندگی های خوب و افزایش تولید کسب شده بود. تولیدی که مشخص نیست با توجه به حجم بارندگی ها در سال ۹۵، بتوان امیدی به تکرار آن در سال ۹۶ داشت.
سال ۹۶، سال سخت تری برای کشاورزی است
وی ادامه داد: سال ۹۵ از نظر بودجه، سال سختی برای بخش کشاورزی بود اما از نظر تولید به وضعیت مناسبی رسیدیم. در بهار سال ۹۵، با توجه به محدودیت بودجهای و تنش های بین تولید کنندگان و واسطهها در بازار دچار مشکلاتی در بخش کشاورزی بودیم اما با توجه به بارندگی خوبی که در سال ۹۴ و ۹۵ داشتیم و البته بیشتر از نظر پراکنش بارندگی، کشت بخشی از محصولات خوب جواب داد که از جمله آن غلات زمستانه بود.
کلانتری گفت: متاسفانه مسئله واسطه ها در بازار محصولات کشاورزی مسئلهای است که به نظر نمیرسد هیچ وقت در این کشور سروسامان پیدا کند. از این منظر، سال ۹۵ برای مصرف کنندگان سال خوبی نبود به این دلیل که محصولات با قیمتی گران به دست آنها میرسد. در این گرانی تولیدکننده کمترین تقصیر را داشت. یکی از دلایل گرانی محصولات کشاورزی در سال ۹۵، این بود که بخش بازرگانی محصولات کشاورزی رها شده است. تعادلی بین عرضه و تقاضا برقرار نشده است، قیمت ها کنترل نمیشود و شیر واردات دست وزارت خانه هایی مثل صنایع و کشاورزی است و این شیر را نه برای تنظیم بازار بلکه هر زمان که میل داشته باشند، باز میکنند.
وی معتقد است: یکی از مهم ترین مشکلات بخش کشاورزی همین بیسامانی بازرگانی است که امیدواریم در آینده سروسامان بگیرد. در این شرایط سر مصرفکننده و تولید کننده محصولات کشاورزی بی کلاه میماند و این واسطه ها هستند که برای کشور و حتی واردات تصمیم میگیرند.
کلانتری گفت: به نظر من، در ارزیابی بخش کشاورزی، در زمینه خدمات زیربنایی در سال ۹۵ نمیتوان عملکرد متولیان را موفقیتآمیز دانست اما در زمینه خدمات تولیدی، اقدامات خوبی انجام شده است. نکته قابل توجه در سال ۹۵ این است که نهادههای کشاورزی به دست کشاورزان رسیده است و البته مسئله دوم قیمت نهاده هاست و اینکه سیستم اعتباری در بخش کشاورزی مشکلات زیادی دارد. بانک کشاورزی به دلیل محدودیت سرمایه و از سوی دیگر به دلیل اینکه تسهیلاتی را اعطا کرده اما این تسهیلات بازگردانده نشده، قادر به ایفای نقش جدی در سیستم اعتباری کشاورزی نیست. خوشبختانه خدماتی که باید از طریق نهادههای کشاورزی به کشاورزان داده میشده موفق بوده است اما در زمینه قیمت ارزیابی ها متفاوت است.
وی اظهار داشت: زراعت در سال ۹۵ وضعیت مناسبی داشته است اما باغبانی به دلیل سرما لطمه خورده است. مهمترین مشکل بخش کشاورزی یعنی قیمت تمامشده بالا همچنان در سال ۹۵ پابرجا بود. یکی از اصلیترین دلایل بالا بودن قیمت تمامشده محصولات کشاورزی ایران فراوانی کارگر است. ما نتوانستیم از تعداد و هزینههای کارگری در تولید کم کنیم. این مسئله به ساختارهای کشاورزی در ایران بازمیگردد. خرد بودن اراضی و عدم توسعه مناسب مکانیزاسیون به دلیل سرمایهگذاری کم در این زمینه به مشکل قیمت تمام شده بالا دامن زده است.
وزیر اسبق کشاورزی معتقد است که سال ۹۶ سال سختتری برای کشاورزی ایران باشد. به دلیل عدم بارش مناسب، محدودیت منابع آبی در سال ۹۶ جدیتر است. وضعیت سرمایه گذاری در بخش کشاورزی تغییری نکرده است در نتیجه فکر میکنم سال ۹۶، سال سختی برای کشاورزی ایران خواهد بود. نکته مهم با توجه به این شرایط عملکرد درست مسئولان است. باید دید آیا متولیان کشاورزی ایران میتوانند طوری عمل کنند که با وجود محدودیت ها، تولید سال ۹۵، در سال ۹۶ تکرار شود؟