نانو جاذبی برای اندازه گیری سریع و موثر میزان آفت کشها در آب و آبمیوه
پژوهشگران دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه فردوسی مشهد با سنتز نوعی نانوجاذب جدید موفق به اندازهگیری موثر مقادیر بسیار کم آفت کشهای ارگانوفسفره در نمونه های آبی و انواع آبمیوه شدند.
امیرحسن امیری، استادیار گروه شیمی دانشگاه حکیم سبزواری و مجری طرح با اشاره به مصرف بالای سموم آفت کش در حوزه کشاورزی و ایجاد آلودگی های آبی در مناطق مسکونی مجاور زمین های کشاورزی و همچینین بقایای آفت کشها در انواع میوهها، استفاده از روشهای شیمی تجزیه را یکی از ابزارهای کارآمد در سنجش این آلودگی ها خواند و افزود: امروزه میتوان به کمک ابزارهای تجزیهای میزان حضور ترکیبات شیمیایی را در نمونه های مختلف تعیین کرد، اما با این حال این روش در اندازه گیری ترکیبات شیمیایی در نمونه های با بافت پیچیده با محدودیت هایی مواجه است.
وی ادامه داد: مرحله آماده سازی نمونه، یکی از مهمترین مراحل در استفاده از شیمی تجزیه برای آنالیز ترکیبات مختلف به شمار میرود. یکی از مراحل آماده سازی نمونه استخراج ترکیبات مورد نظر است که معمولا از یک جاذب جهت استخراج ترکیب مورد نظر استفاده میشود، بنابراین هرچه این جاذب قدرتمندتر و کاراتر عمل کند، کارایی آنالیز نیز به همان مقدار افزایش مییابد.
به گفته وی، در این تحقیق یک چارچوب نانوساختار فلزی- آلی به عنوان یک نانوجاذب به منظور استخراج ترکیبات سمی و خطرناک ارگانوفسفره سنتز شده و مورد استفاده قرار گرفته است. افزایش سرعت، دقت و کاهش حد تشخیص اندازه گیری از مزایای استفاده از این نانوجاذب است.
استادیار گروه شیمی دانشگاه حکیم سبزواری نانو جاذب سنتز شده در این طرح را دارای یک چارچوب نانو ساختار متشکل از فلز روی دانست که لیگاند آلی هیستامین به عنوان لیگاند ارتباط دهنده بر روی این چارچوب متصل شدهاست.
وی اضافه کرد: پس از اتمام مراحل سنتز، این نانوجاذب به کمک آزمونهای مشخصه یابی از جمله پراش پرتوایکس، طیف سنجی مادونقرمز و میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت نیز کارایی این نانوجاذب برای استخراج آفت کشها به کمک دستگاه کروماتوگرافی گازی سنجیده شده است.
امیری خاطر نشان کرد: با توجه به ارزیابی های انجام شده، فاکتور تغلیظ این نانوجاذب در بازه ۸۰۳ تا ۹۱۴ قرار دارد، ضمن اینکه حد تشخیص آن نیز بین ۰.۳۰ تا ۰.۲۱ نانوگرم بر میلی لیتر گزارش شده است.
نتایج این تحقیقات که حاصل تلاشهای دکتر امیرحسن امیری و دکتر رضا طیبی از اعضای هیاتعلمی و فاطمه نارنجی ثانی دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه حکیم سبزواری و همچنین عباس آبدار دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه فردوسی مشهد است، در Journal of Chromatography A با ضریب تأثیر ۳.۵۸۵ منتشر شده است.