به گزارش خبرنگار حوزه کشاورزی خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در سال 93 حدود 150 تن زعفران به ارزش 220 الی 230 میلیون دلار به کشورهای اروپایی صادر شد ، که عمده صادرات این محصول دو کشور اسپانیا و امارات هستند.

از آنجایی که صادرات هندوانه و سیب زمینی به کشورهای همجوار باعث می شود کشورهای هدف صادراتی منابع آبی‌شان را حفظ کنند و ما را در آینده نیازمند واردات کنند صادرات زعفران علاوه بر ارزآوری ، تهدید بر بحران منابع آبی کشور ندارد و با توجه به اینکه 96 درصد زعفران جهان در ایران تولید می شود حدود 200 تن از آن مصرف بازارهای جهانی است و هر کیلو زعفران 2000 دلار ارزآوری دارد.

براساس آمارها ، در ‌سال ٩٣ حدود ٨٣٣هزار تن هندوانه به قیمت ٧٠٠ تومان در هر کیلو صادر شد که این رقم معادل ٢٠٨‌میلیارد لیتر آب مصرف کرده است و تنها ٢٢‌میلیون دلار ارز به کشورمان در ازای صادرات این محصول وارد شده است.

اخیراً با توجه به شایعاتی که حواشی صادرات هندوانه ایرانی در کشور‌های عربی مطرح شد ، با تلاش‌های صورت گرفته صادرات این محصول به کشور‌های عربی تقریبا قطع شد اما صادرات هندوانه به عراق و دیگر کشور‌ها همچنان ادامه دارد که خوشبختانه با تلاش‌های سازمان حفظ نباتات ، سلامت و کیفیت هندوانه ایرانی مورد تایید قرار گرفت.

گفتنی است؛ در صادرات زعفران باید تلاش کرد که قیمت و کیفیت و برند این محصول به دست دلالگران تخریب نشود و زعفران ایرانی با برند یگر کشورهای جهانی شناخته نشود از آنجایی که طی یکماه اخیر بازار زعفران آشفته و پرنوسان شد چرا که متقلبان با خریدن ساقه‌های سفید زعفران به قیمت کیلویی دو میلیون و 500 هزار تومان ، آن را با رنگ‌های شیمیایی سرطان‌زا به نام زعفران ، گران‌تر از زعفران اصل به مردم می‌فروختند و حداقل کیلویی دو میلیون تومان سود می‌برند.

عباس رجایی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران با تاکیید بر مشکلات کم آب در کشور افزود :ورود محصولات کشاورزی پر مصرف آب به چرخه صادرات مقرون و به صرفه نیست.

نماینده مردم اراک خاطر نشان کرد: محصولات کشاورزی در اولویت صادرات هستند که ارزآوری بیشتری داشته باشند و براساس الگوی کشت متناسب صادر شود.

وی تصریح کرد :با توجه به اینکه حداقل 30 لیتر آب مصرف می شود تا یک کیلو هندوانه کشت شود در چنین شرایطی آب مجازی از طریق محصولات کشاورزی به کشورهای همجوار انتقال داده می شود.

کیانوش شیرمحمدی مهندس کشاورزی در ادامه گفتگو باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه متاسفانه از فروش زعفران چیزی عاید کشاورزان نمی شود ، افزود : زعفران ایرانی با عطر ، رنگ ، بو و اسانس مصنوعی به دست دلالگران تغییر می کند و به دو برابر قیمت حدود 7 میلیون تومان به فروش می رسد.

وی تصریح کرد: ژن زعفران به دست دلالگران از ایران ربوده می شود و با بسته بندی شکیل و متشکل از مواد شیمیایی و بعضاً تقلبی به فروش می رسد و در مواردی هم زعفران خوب ایرانی با برند دیگر کشورهای جهانی شناخته شده است.

شیرمحمدی اظهار داشت: صادرات زعفران بایستی به خوبی مدیریت شود ، چرا که دلالی ، نوسان قیمت زعفران را تشدید می کند.

مهندس کشاورزی با بیان اینکه منابع آبی محدود کشورمان را به مصرف چه محصولاتی اختصاص دهیم ، یادآور شد: سرمایه گذاری و جذب توریست با توجه به بسیاری از جاذبه‌های گردشگری در ایران ، صادرات زعفران و عسل ارزآوری خوبی را برای کشورمان به ارمغان خواهیم آورد.

وی تصریح کرد: بابت کشت هندوانه در هر هکتار ، 10 هزار مترمکعب آب مصرف می شود که این محصول نیازمند الگوی کشت مناسب است ، همانند زعفران که الگوی کشت مشخصی ندارد.

شیر محمدی تاکید کرد: نبود برنامه ریزی و مدیریت صحیح در مناطق جغرافیایی باعث می شود زعفران در سایر مناطق کشت شود و با حضور پررنگ دلالان وارد چرخه صادرات شود و سود 100 الی 170 میلیون دلار از فروش آن جبیب واسطه‎ها را پر کند.

مهندس کشاورزی افزود: گوجه فرنگی ، هندوانه ، خیار و صیفی جات 2 الی 2.5 برابر گندم آب مصرف می‌کنند که نبود الگوی کشت مشخص باعث می‎شود در مناطق کشت شوند که از لحاظ اقلیمی برای تولید و صادرات مقرون به صرفه نیستند.

وی تصریح کرد: برخی از کشاورزان زمین‎های جو را به دلیل سوددهی بیشتر و آفت‎دهی کمتر به کشت هندوانه اختصاص می‎دهد در شرایطی که آب مصرفی از کشورمان به هدر می‎رود.

شیرمحمدی با بیان اینکه شرایط گلخانه از نظر شرایط اکولوژی و زیست محیطی برای کشت هندوانه مناسب نیست ، تاکید کرد: با ساماندهی الگوی کشت مناسب می توان هندوانه را روانه بازارهای داخلی و خارجی کرد.

در تحلیل این گزارش باید افزود: براساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی طبق پیش بینی‌های انجام شده سطح زیر کشت تولید زعفران در سال 93 حدود 280 تن بوده که با توجه به کاهش سطح زیرکشت زعفران در سال گذشته ، میزان تولید نسبت به سال ۹۲ کاهش یافته و تولید طلای سرخ در سال ۹۲ ، ۳۱۱ تن بوده است که خوشبختانه در سال 94 افزایش 10 درصدی سطح زیر کشت پیش بینی می شود.

از طرفی هندوانه محصولی است آب فراوانی مصرف می‌کند ، وارد چرخه صادرات می‌شود تا کشورهای عربی طعم هندوانه ایرانی را بچشند لذا با یک حساب سر انگشتی باید از خود پرسید صادرات هندوانه در شرایط کم آبی چه سود و مزایایی دارد؟ این دلار را در قبال چه چیز وارد می شود؟ با هدررفت منابع آبی کشورمان قطعاً در آینده نیازمند واردات همان محصولاتی خواهیم شد که الان به صادرات آن دلخوش کرده ایم.

صادرات هندوانه در شرایطی که باعث هدررفت منابع آبی کشورمان شود سودی ندارد به طوری که در موقع کشت یک کیلو از این محصول حداقل 30 لیتر آب مصرف می شود.

در صادرات هم باید تمامی جوانب از لحاظ استاندارد ، بسته بندی و کیفیت به درستی رعایت شود و مطابق با درخواست کشورهای هدف ، روانه بازارهای صادراتی شود که همه این ها هزینه‌بر است.

بنابرین با برنامه ریزی و تعیین الگوی کشت مناسب ، کنترل میزان عرضه و تقاضا بهتر است محصولات کم مصرف آب را جایگزین محصولات پرمصرف همچون هندوانه کرد که با بیشترین هزینه کمترین سود و ارزآوری را دارد.