محصولات پرمصرف میادین میوه و ترهبار چقدر نیترات دارند؟
محققان در پژوهشی میزان نیترات برخی محصولات پرمصرف عرضه شده در میادین میوه و ترهبار منطقه چهار تهران را در فصل های بهار و زمستان اندازهگیری کردند.
با توجه به ارزش غذایی سبزیها، وجود فیبر فراوان و نقش آن در سلامت انسان، مصرف آن در تمامی نقاط جهان مورد تایید متخصصان تغذیه است. در رژیم غذایی ما ایرانیان نیز سبزیها از جایگاه خاصی برخوردارند و در برنامه ریزیها، افزایش مصرف سرانه آن مورد تاکید است. این در حالی است که در صورت عدم دقت در عملیات کاشت، داشت و برداشت سبزیها میتوانند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسانها داشته باشند.
از جمله معیارهای سلامت سبزی ها، عدم تجمع آلاینده هایی چون نیترات در آنها و متعادل بودن نسبت سایر عناصر ضروری مانند فسفر و عناصر ریزمغذی مانند آهن و روی است. در همین راستا، محققان در پژوهشی با عنوان" میزان نیترات برخی محصولات پرمصرف عرضه شده در میادین میوه و تره بار منطقه چهار تهران در بهار و زمستان"؛ این موضوع را بررسی کردهاند.
در این پژوهش که توسط سمانه اسدی، دانشجوی دوره کارشناسی ارشد گروه محیط زیست دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و فائزه فضلی، دانشیار گروه محیط زیست دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی انجام شده، آمده است:« در این پژوهش از سه میدان اصلی میوه و تره بار منطقه چهار شهر تهران شامل میادین میوه و تره بار لویزان، هروی و ملت نمونه های مورد سنجش در دو فصل زمستان و بهار ۹۷ گردآوری شد. در هر نمونه برداری از هر کدام از اقلام کشاورزی شامل سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی به صورت تصادفی سه عدد انتخاب شد.»
به منظور آماده سازی نمونه ها ابتدا قسمت های غیرخوراکی آنها جدا و پس از شست وشو، نمونه ها خشک و همگن شد. از آن جا که نیترات موجود در نمونه ها به نور و دما حساس بود و تجزیه میشد، نمونه های خشک شده جهت نگهداری بهتر به ظروف پلیمری عایق نور و دما منتقل و به آزمایشگاه مورد اعتماد سازمان محیط زیست انتقال داده شد.
پژوهشگران پس از اندازه گیری میزان نیترات، میگویند:« میانگین کل میزان نیترات اندازه گیری شده در نمونه های سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی در فصل زمستان به ترتیب از راست به چپ ۷۳.۳۳ppm، ۵۶.۶۶ppm، ۲۶.۶۶ppm و در فصل بهار ۸۰ppm، ۶۶.۳۳ppm و ۳۶.۷۲ ppm به دست آمد.»
نویسندگان این مقاله بیان میکنند:« بیشترین مقدار نیترات مورد بررسی مربوط به سیب زمینی است. این موضوع نشان می دهد که گیاه سیب زمینی بیشترین میزان نیترات را در خود تجمع دهد که میتواند به دلیل غدهای بودن سیب زمینی باشد. پایین بودن میزان تجمع نیترات در گوجه فرنگی ممکن است به دلیل بوتهای بودن آن باشد زیرا تجمع نیترات در برگهای این بوته نسبت به محصول آن بیشتر است.»
در این مقاله آمده است:« محتوای نیترات سیب زمینی در فصل بهار در میدان میوه و تره بار هروی و ملت بیشتر از محتوای نیترات سیب زمینی در فصل زمستان است، در حالی که در میدان میوه وترهبار لویزان در فصل زمستان محتوای نیترات سیب زمینی بیشتر از فصل بهار بوده است.»
بررسی های اسدی و فضلی نشان می دهد محتوای نیترات پیاز در فصل بهار در میدان میوه و تره بار هروی بیشتر از مقدار محتوای نیترات پیاز در فصل زمستان است، در حالی که در میدان میوه و ترهبار لویزان و ملت، محتوای نیترات پیاز در فصل زمستان و بهار با هم برابر است. همچنین میزان نیترات پیاز در میدان میوه و ترهبار ملت در هر دو فصل برابر میزان استاندارد برای گیاه مذکور یعنی ۹۰ppm است.
بر اساس آن چه در این مقاله آمده است محتوای نیترات گوجه فرنگی در فصل بهار در میدان میوه و تره بار هروی و ملت بیشتر از محتوای نیترات گوجه فرنگی در فصل زمستان است در حالی که در میدان میوه و ترهبار لویزان در فصل زمستان محتوای نیترات گوجه فرنگی بیشتر از فصل بهار بوده است.
در این مقاله بیان شده است:« نتایج حاصل نشان داد که بین نیترات دو فصل زمستان و بهار تفاوت معنی داری وجود داشت. مقدار نیترات اندازه گیری شده پیاز در فصل بهار در میدان میوه و تره بار هروی و همچنین محتوای نیترات سیب زمینی در فصل زمستان در میدان میوه و تره بار لویزان بیشتر از حد استاندارد سلامت بود. مقدار نیترات گوجه فرنگی در هر دو فصل کمتر از حد استاندارد بود.»