به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل خبرگزاری فارس، سالانه 112 میلیون تن ازت و نیتروژن در بخش کشاورزی به ارزش 41 میلیارد دلار مصرف می‌شود که به دلیل عدم اطلاع از نحوه و میزان مصرف باعث آلودگی آب، خاک، هوا و زیست محیطی می‌شود که نتیجه آن تغییرات زیست محیطی و بیماری‌های زیادی از جمله سرطان است.

*سازمان بین‌المللی انرژی اتمی: امکان ردیابی ازت با استفاده از تکنولوژی هسته‌ای

در گزارش مشترکی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان خواروبار جهانی (فائو) اعلام کردند با استفاده از تکنولوژی هسته‌ای می‌توان روند مصرف نیتروژن (ازت) را در بخش کشاورزی ردیابی و رصد کرد. این عمل باعث جلوگیری از مصرف بی‌رویه این ماده شیمیایی در بخش کشاورزی خواهد شد.

ازت در بخش کشاورزی بسیار کاربرد دارد، استفاده یک واحد از ازت افزایش 10 برابری محصول را به همراه دارد و به همین دلیل کشاورزان رغبت بیشتری برای استفاده از این ماده شیمیایی برای بالا بردن تولید محصولشان دارند اما در صورتی که ازت در بخش کشاورزی بی‌ دلیل و یا بدون برنامه‌ ریزی مصرف شود نتایج گران‌باری خواهد داشت که از جمله آنها بیماری‌هایی مثل سرطان، آلودگی آب، خاک، فاجعه زیست محیطی و تشدید تغییرات آب و هوایی است.

*استفاده بهینه ازت یعنی افزایش تولید و کاهش سرطان‌ها

در تحقیقات این دو سازمان بین‌المللی مشخص شده که استفاده از نیتروژن با ایزوتوپ 15 می‌تواند روند مصرف ازت را در خاک، آب و حتی داخل گیاه مشخص کند، که در این صورت کشاورزان مطابق با نیاز و مصرف واقعی گیاه کود توزیع می‌کنند و هیچ اضافه یا کمبودی گیاه نخواهد داشت.

دادن ازت بیشتر به خاک باعث می‌شود این ماده در میوه انباشته شود، ازت بیش از حد در محصول باعث انواع سرطان‌ها می‌شود در سالهای گذشته همواره به بالا بودن ازت در گوجه فرنگی و محصولات جالیزی هشدار داده‌اند.

ازت زیادی در گوجه فرنگی معمولا به صورت سفیدی در داخل آن دیده می‌شود البته سفیدی در حد یک سانتی‌متر طبیعی است اما زمانی که تمام قطر گوجه فرنگی سفید می‌شود دلیلی بر مصرف زیاد ازت در این محصول است.

ازت زیاد همچنین باعث آلودگی خاک و هوا شده و با افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای باعث تشدید گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی می‌شود.

در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و فائو آمده است که نیتروژن برای تمام اشکال زندگی یک امر حیاتی است و این محصول یک نقش بسیار اساسی در تغذیه گیاه و تولید محصولات کشاورزی دارد اما در برخی موارد نیتروژن در خاک کمبود دارد و برای عمل‌آوری محصولات کشاورزی کافی نیست.

*مصرف سالانه 112 میلیون تن کود ازته در دنیا

در چنین مواقعی کشاورز مجبور است تا این ماده را به صورت شیمیایی به خاک اضافه کند. کشاورزان جهان سالانه بیش از 112 میلیون تن کود شیمیایی ازته به ارزش بیش از 41 میلیارد دلار استفاده می‌کنند.

در حالی که نیتروژن به عنوان یک ماده بسیار اساسی و در تولید محصولات کشاورزی است اگر استفاده نادرستی شود می‌تواند باعث آلودگی آب و انتشار گازهای گلخانه‌ای شده و تغییرات آب و هوایی را تشدید کند.

اما در صورتی که بتوان روند مصرف نیتروژن را ردیابی کرد می‌توان نه تنها استفاده آن را در محصولات کشاورزی افزایش داد بلکه از تبعات و مضرات آن نیز کم کرد زیرا در چنین حالتی استفاده ازت بهینه خواهد بود.

نیتروژن 15 یک ایزوتوپ پایدار نیتروژن است که برای ردیابی مصرف این ماده در بخش کشاورزی کاربرد دارد. این ماده به راحتی در خاک، گیاه، آب و هوا در هر دو حالت آزمایشگاهی و طبیعی قابل رصد است.

* تشدید تغییرات آب و هوایی با استفاده بیشتر ازت

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین فائو اعضای خود را برای استفاده از نیتروژن 15 ترغیب و حمایت می‌کنند بنابراین با استفاده از این ماده می‌توان مصرف ازت را در هر مرحله ردیابی کرد و این به پایداری محیط زیست کمک بسیاری خواهد کرد. بنابراین در چنین حالتی میزان تقاضای کشاورزان برای استفاده از این ماده کمتر خواهد شد و اما نتیجه هم مطلوب‌تر خواهد شد یعنی مصرف این ماده بهینه می‌‌شود و میزان هدررفت آن در خاک و بخش کشاورزی به حداقل خواهد رسید، از سویی دیگر آلودگی‌ های محیط زیستی نیز بسیار کمتر خواهد شد.

اما کمک دیگری هم برای کاهش مصرف ازت می‌توان از طبیعت گرفت و آن اینکه بدانیم چه محصولات کشاورزی می‌تواند باعث تزریق نیتروژن به خاک شود، تیره «لگوم‌ها» از این دسته هستند و در صورت استفاده از این تیره گیاهی در تناوب زراعی مصرف نیتروژن به صورت کود شیمیایی بسیار کمتر خواهد شد. همچنین با مدیریت صحیح زراعی هم می‌توان مصرف ازت را در بخش کشاورزی بسیار کمتر کرد.

بنابراین با استفاده از روش تکنولوژی هسته‌ای و روش‌های مکمل می‌توان تأثیرات منفی ازت را در طبیعت گرفت و امنیت غذایی جهانی را تضمین کرد.