یک سوم عسل های بازار تقلبی است
باوجود نظارت هایی که بر تجارت عسل در بازارهای جهانی صورت میگیرد، اما همچنان تولید و توزیع عسل تقلبی رواج دارد و حدود 25 تا 30 درصد از آمار کل عسل گردشی در تجارت جهانی را عسلهای تقلبی به خود اختصاص میدهند.
به گزارش خبرگزاری عصر ایران ، اما عسل تقلبی چیست؟ چگونه تولید میشود؟ راههای شناسایی آن کدام است؟ و در ایران وضعیت تولید عسل چگونه است؟
این ها سؤالاتی هستند که درپی انتشار چنین خبری به ذهن خطور میکنند و دانستن پاسخ آنها در تشخیص عسل تقلبی مؤثر است.
باید دانست که در تولید عسل در چند سطح میتواند تقلب صورت بگیرد. عسل محصول تلاش زنبور در جمعآوری شهد گیاهان است و یکی از ساده ترین راههای تقلب در تولید عسل این است که زنبوردار شکر یا قند را در آب حل کرده و سپس این محلول شیرین را در کندوی زنبور عسل قرار میدهد. این کار روند تولید عسل توسط زنبور را بسیار سریعتر و پربارتر میکند، چراکه با در دسترس داشتن این محلول شیرین مصنوعی زنبور به دنبال جمعآوری شهد گیاهان و تولید عسل از آنها نمیرود. عسل تولید شده از این طریق به سختی از عسل طبیعی تشخیص داده میشود و شناسایی و تفکیک عسلی که از شهد گل تهیه شده از عسلی که از محلول آب و شکر تولید شده تنها از طریق روشهای آزمایشگاهی امکانپذیر است. اما این سادهترین و کم ضررترین روش تقلب در تولید عسل است.
اقدام دیگری که در تولید عسل تقلبی توسط برخی زنبورداران صورت میگیرد این است که عسل را تا دمای مشخصی داغ میکنند تا ساختار بلوری آن بشکند. این اقدام درواقع جنبهای تبلیغاتی و ظاهرفریبانه برای عسل ایجاد میکند و دلیل انجام آن توسط زنبورداران نیز شیوع یک باور غلط در میان مصرف کنندگان است که فکر میکنند اگر عسل شکرک بزند یا در اصطلاح رُست کند، نامرغوب است. در صورتیکه کاملاً برعکس است، عسل طبیعی، قندی است که ساختاری بلوری دارد و اگر دما از حد مشخصی پایینتر بیاید این بلورها شروع به ظاهر شدن میکنند و به ظاهر عسل شکرک میزند. درنتیجه داغ کردن عسل توسط زنبورداران و درهم شکستن ساختار بلوری عسل، محصول عسل به دستآمده هرگز در دمای پایین تر از حد معمول نیز شکرک نمیزند و همواره ظاهر شفافی خواهد داشت. اما باید دانست که بسیاری از خواص عسل نیز مدیون همان ساختار بلوری این ماده قندی است که در نتیجه حرارت بالا از بین میروند. عسل تولید شده از این روش مضر نیست اما فایده خاصی هم ندارد و درواقع مادهای بی خاصیت محسوب میشود.
اتفاق مضر رایج دیگری که در فرآیند تولید عسل پیش میآید و عمومیت دارد این است که داروهایی که برای درمان زنبورهای بیمار استفاده میشوند به نحوی وارد فرآیند تولید عسل میشوند و درواقع عسل را آلوده میکنند. چراکه زنبور نیز مانند دیگر جانداران مبتلا به انواع بیماریهای ویروسی و باکتریایی و یا انواع کنهها میشود و زنبوردار برای درمان زنبورهایش از داروهایی استفاده میکند که این داروها ممکن است به شکل اسپری روی کندوی عسل پاشیده شوند و یا دود شده و به این ترتیب وارد کندو شوند. به این ترتیب این داروها در روند استعمال آنها به زنبور وارد عسل تولیدشده در کندو نیز میشوند و زنبوردار اگر منصف باشد نباید عسلی را که دارو به آن نفوذ کرده ه مشتری بفروشد. اما بسیاری از زنبورداران این حق را برای مشتری رعایت نکرده و عسل آلوده را به فروش میرسانند.
تشخیص عسل آلودهای که از این طریق به دست میآید از عسل طبیعی نیز تنها با انجام تکنیکهای آزمایشگاهی امکانپذیر است.
راه شایع دیگری که در تقلب عسل وجود دارد این است که زنبوردار مقدار زیادی شکر و گل رنگ و زعفران و مواد دیگر را با مقدار کمی عسل درهم میآمیزد و آن را به جای عسل طبیعی و به قیمت عسل خالص میفروشد. این نوع عسل تقلبی معمولاً توسط کسانی که با طعم عسل طبیعی آشنایی دارند به راحتی قابل تشخیص است.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که بسیاری افراد گمان میکنند وجود موم به همراه عسل لزوماً به معنای کیفیت بالای عسل است. درصورتیکه همانطور که گفتیم عسل به همراه موم نیز میتواند از طریق آب و شکر تولید شده باشد و یا آلوده به داروهایی باشد که برای درمان بیماریهای زنبورها از آنها استفاده شده است. بنابراین همراهی موم با عسل به هیچ وجه دلیل مناسبی برای تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی نیست.