جواد وفابخش معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی ، مبنی بر اینکه آیا در سال زراعی جدید سیاستی برای افزایش نرخ خرید تضمینی دانه‌های روغنی به منظور تحقق برنامه خوداتکایی وجود دارد؟ اظهار کرد: ابزار قیمت مهم‌ ترین فاکتور برای پایداری تولید و بی نیازی از واردات است که با توجه به فضای تحریم باید به سمت و سوی تولید دانه ‌های روغنی در داخل برویم چرا که برای واردات ارز کافی نداریم، از این رو متناسب با هزینه‌ های تولید قیمت دانه‌ های روغنی باید افزایش یابد.

وی افزود: وزارتخانه اقداماتی همچون انتقال دانش را که منجر به بهره وری تولید می‌شود، در اختیار کشاورزان می‌گذارد، ضمن آنکه فضای الگوی کشت حمایتی می‌گذاریم تا برنامه خوداتکایی دانه روغنی محقق شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: وی با بیان اینکه ابزار قیمتی در این زمینه مهم و تعیین کننده است، گفت: با فضای تحریم راهی نداریم جز اینکه متکی به تولید داخل باشیم، چرا که در این شرایط حتی اگر بخواهیم واردات انجام بدهیم یا ارز نداریم یا به ما نمی‌فروشند بنابراین باید کاری کنیم که تولید افزایش و واردات افزایش یابد که این هم به نفع تولید کننده و هم به نفع دولت است.

وفابخش با اشاره به اینکه دولت مکانیزم‌هایی برای افزایش تولید دانه ‌های روغنی دارد، بیان کرد: ابزار قیمتی، اجرای الگوی کشت و حمایت از تولید در مناطقی که ظرفیت بیشتری برای این منظور دارند و همچنین اقداماتی که منجر به افزایش بهره وری می‌شود از جمله این مکانیزم هاست.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه توسعه کشت تحت تأثیر ابزار قیمت است، افزود: نرخ خرید تضمینی در زمینه افزایش استقبال از کشت تعیین کننده است و معمولاً ما اعلام می‌کنیم نرخ کلزا باید تقریباً ۲ برابر گندم باشد چرا که عملکردش نصف آن است و اگر تعیین نرخ دو برابری رعایت نشود روی کشت تأثیر می‌گذارد.

شرایط مطلوب تولید چغندرقند در کشور

وی با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر در تولید گندم خودکفا بودیم، بیان کرد: افزایش تولید در سال‌های گذشته در حالی رخ داده که سطح زیر کشت گندم آبی ۴۰۰ هزار هکتار کاهش یافته است و ما در این زمینه با توسعه عمودی مواجه بوده ایم.

وفابخش ادامه داد: امسال در تولید پنبه و چغندر قند شرایط مطلوبی داریم و سطح زیر کشت این محصولات بیش از برنامه تکلیف شده است که همین مساله نوید افزایش تولید را می‌دهد.

معاون امور زراعت با اشاره به برنامه ‌های معاونت زراعت برای استفاده از آب سبز در تولید، گفت: پروژه‌ای در سطحی حدود یک میلیون هکتار آغاز کرده ایم که امیدوار هستیم در افق آینده این میزان به شش میلیون هکتار برسد که از این طریق ۲ میلیون تن افزایش تولید گندم را پیش بینی می‌کنیم ضمن اینکه تناوب زراعی باعث افزایش بهره وری در دیم زار‌ها و ماندگاری مردم در مناطق روستایی و پایداری تولید می‌شود.

وی با اشاره به کاهش تخصیص ارز دولتی به واردات نهاده‌ ها گفت: در سال جهش تولید یکی از برنامه‌ های ما تولید علوفه از محل داخل است و در استان‌هایی مانند خوزستان متمرکز شده ایم که بخشی از نیاز را از طریق تولید داخل تأمین کنیم. به همین خاطر افزایش کشت گیاهانی مانند ذرت دانه‌ای، سورگوم، ارزن و سویا در دستور کار قرار دارد و حدود سه میلیون تن از نیاز کشور به علوفه را می‌توانیم با تولید گیاهان مختلف تأمین کنیم.

کلید اصلی الگوی کشت، مدیریت منابع است
وفابخش کلید اصلی الگوی کشت را مدیریت منابع اعلام کرد و گفت: الگوی کشت بدین معناست که چه منابعی داریم و چگونه باید از آن‌ها استفاده کنیم تا تبدیل به ثروت شوند.

وی افزود: اولین قدم این است که فضای کشور مورد بررسی قرار بگیرد تا ببینیم چه منابعی را در اختیار داریم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه طرح تدوین الگوی کشت سال گذشته به پایان رسید، گفت: ما این طرح را سال گذشته تدوین و ارائه کردیم، اما با تغییر مدیریت وزارتخانه کار به تعویق افتاد و امیدواریم امسال با جدیت بیشتری دنبال شود. در همین راستا از پایان شهریور ماه فاز یک اجرای طرح با همکاری تشکل‌ ها و استانداران آغاز می‌شود و در صورت همکاری و همراهی مردم و سیاستگذاران اجرای این طرح یکی از موفق ‌ترین کار‌هایی است که در بخش کشاورزی اتفاق می‌افتد.

او ادامه داد: ما برای اجرای الگوی کشت قوانین بازدارنده نداریم و تصمیم داریم از اهرم‌ها و بسته‌های تشویقی به جای ابزار‌های تحکمی استفاده کنیم. در واقع ابزار‌های ما حمایتی است که بر روی قیمت تمام شده و تخصیص منابع تأثیر می‌گذارد.

نگران تامین بذر در داخل نیستیم

وفابخش با اشاره به دلایل وارد کردن بذر کلزا در سال گذشته گفت: سال گذشته ما در شرایط تحریم قرار داشتیم و برخی از بذر‌ها در داخل وجود نداشت به همین جهت تصمیم گرفتیم بذر بیش از نیاز وارد کشور شود که برای پاییز سال آینده مشکلی وجود نداشته باشد.

وی ادامه داد: امسال نگرانی برای تأمین بذر نداریم و مثل سال ‌های گذشته با تأخیر در عرضه بذر به کشاورزان مواجه نخواهیم شد.

به گفته این مقام مسئول، روندی که ما به دنبال آن هستیم این است که "والدینِ بذر" را وارد کشور کنیم، امتیاز آن را بخریم و در نهایت خودمان توانایی تولید آن را پیدا کنیم. اما سیاست شرکت‌های تولید کننده بذر که انحصاری نیز هستند این است که بذر والدین را به تنهایی نمی‌فروشند و باید همراه آن بذر گواهی شده خریداری شود.

وفابخش با اشاره به اینکه امسال نیازی به واردات بذر کلزا نداریم، بیان کرد: برخی شرکت‌ ها تولید بذر هیبرید را در داخل کشور شروع کرده اند و شرکت‌ها باید عملکرد و دانش فنی خود را در این زمینه افزایش دهند.

دلایل تاخیر در اجرای مصوبه الگوی کشت

وی با اشاره به تاخیر در اجرای طرح الگوی کشت طی ۱۰ سال گذشته در کشور، گفت: عدم انجام مطالعات یکپارچه و جامع در این زمینه یکی از این دلایل بوده، ضمن اینکه الزامات صرفاً در قوانین بودجه دیده می‌شده که اجرایی هم نشده است.

وی با اشاره به اینکه الگوی کشت مستقیم فضای بازار را مدیریت نمی‌کند و بین کف مزرعه تا کف بازار نیازمند حلقه‌های واسط و صنایع هستیم.

به گفته وفابخش، عدم ایجاد سردخانه، انبار و صنایع تبدیلی باعث شده نتوانیم مازاد تولید را کنترل کنیم.

این مقام مسئول با اشاره به راهکار‌های جلوگیری از خروج‌ گندم از چرخه تولید گفت: گندم اسکلت تولیدات زراعی کشور است و سطح وسیعی را به خود اختصاص می ‌دهد، از این رو خروج آن از چرخه خرید تضمینی بعید به نظر می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه افزایش نامناسب نرخ خرید تضمینی منجر به کاهش رغبت کشاورزان و تولید می‌شود، بیان کرد: پیشنهاداتی که وزارت جهاد کشاورزی در حوزه نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی برای سال زراعی آینده به شورای اقتصاد ارائه می‌کند اعدادی است که مبتنی بر فضای واقعی تولید کشور است.

معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی افزود: هم اکنون نمی‌توانم ارقام پیشنهادی را اعلام کنم، اما این ارقام بر اساس محاسبات و آنالیز‌های انجام شده با احتساب قیمت تمام شده تولید و یک سود منطقی برای کشاورزان از نرخ‌هایی که در حال حاضر خرید بر اساس آن‌ها انجام می‌شود خیلی بالاتر است.

وفابخش افزود: امسال در بحث الگوی کشت یکی از ابزار‌های حمایتی نرخ تضمینی کالا‌های اساسی است که باید نسبت به آن با سایر گیاهان برقرار شود. سرکوب قیمتی محصولات اساسی منجر به این می‌شود که تأثیر قیمت تضمینی و کارکرد آن کمرنگ شود.

واردات ارزان قیمت عامل اصلی واردات روغن

معاون وزیر جهاد کشاورزی در پایان درباره اینکه چرا میزان وابستگی در حوزه روغن در کشور بسیار زیاد است، تصریح کرد: دلیل وابستگی بالا در حوزه روغن واردات ارزان قیمت است. در کالا‌هایی که واردات ارزان قیمت انجام می‌شود خوداتکایی کاری دشوار است و در حال حاضر که ارز ترجیحی به ارز نیمایی تبدیل می‌شود و واردات کالا‌ها گران‌تر شده است تأثیر مثبتی روی بخش کشاورزی و افزایش تولیدات دارد.