مهدی ابراهیمی مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: زعفران گرانترین و در عین حال پرطرفدارترین ادویه جهان است و قیمت بالای این محصول تقلب در فروش آن را برای سودجویان توجیه پذیر می‌کند.

مقام مسئول گفت: علی رغم اینکه بسیاری از مردم تقلب در زعفران را تنها رنگ آمیزی قسمت سفید رنگ متصل به کلاله های زعفران می‌دانند که در اصطلاح گیاه شناسی به آن خامه می‌گویند، اما روش‌های بسیاری برای تقلب در زعفران وجود دارد.

وی افزود: مثال استفاده از گلبرگ گیاه گلرنگ بجای زعفران اصلی تنها موجب زیان اقتصادی به خریدار می‌شود، استفاده از برخی مواد برای رنگ آمیزی قسمت‌هایی از سایر گیاهان مانند خامه یا همان کاکل ذرت که شباهت زیادی به کلاله زعفران دارد می‌تواند منجر به بروز صدمات جدی به سلامت افراد شود.

ابراهیمی تصریح کرد: برخی از مواد مانند تارتازین که نوعی رنگ مصنوعی است در صورت استفاده توسط خریداران زعفران تقلبی می‌تواند منجر به ایجاد سرطان شود.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی افزود: از نوعی شناساگر پی اچ به نام متیل اورانژ که محلول در آب است، رنگ فلورسنت ائوزین و رنگ مصنوعی اریتروسین نیز برای رنگ آمیزی ترکیبات شبه زعفران استفاده می‌شود؛ همچنین افزودن روغن، عسل، گلیسرین، محلول‌هایی از پتاسیم یا آمونیوم نیترات و الیاف گوشت نیز از دیگر راه‌های تقلب در زعفران است.

وی اذعان کرد: برخی از سودجویان نیز با اضافه کردن مقادیر کمی از برخی گیاهان مانند همیشه بهار، گل انار، شقایق، زردچوبه و فلفل قرمز تشخیص این مواد از رشته‌های حقیقی زعفران را برای خریدار دشوار می‌کنند.

ابراهیمی ادامه داد: خوشبختانه امروزه روش‌های تجربی و آزمایشگاهی زیادی برای تشخیص زعفران اصلی از تقلبی وجود دارد که برخی معیارها از جمله رنگ و بوی خاص زعفران و ترکیبات آن به این شناسایی کمک می‌کنند.

وی گفت: اخیرا استفاده از نشانگرهای مولکولی مبتنی بر DNA نیز برای شناسایی تقلبات زعفران مورد استفاده قرار گرفته‌اند؛ استفاده از آغازگرها نیز در واکنش PCR سبب تکثیر نوارهای مربوط به انواع تقلبات در زعفران می‌شود و از این رو این روش با دقت بالایی امکان تشخیص نوع تقلب را امکان پذیر می‌کند.

تقلب در زعفران پودر شده آسان‌تر است

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: اغلب تقلب در زعفران پودر شده به راحتی صورت می‌گیرد و امکان تشخیص اجزاء تقلبی اضافه شده به سادگی میسر نیست؛ خشک نشدن کامل زعفران نیز یکی از مصداق‌های تقلب در زعفران است که البته ممکن است سهوا نیز صورت گیرد.

ابراهیمی تاکید کرد: به دلیل عدم شناخت اغلب افراد جامعه در تشخیص زعفران اصلی و همچنین عدم امکان ارسال آن به آزمایشگاه برای عموم جامعه، بهترین و مطمئن ترین راه برای تهیه زعفران اصلی، خرید آن از فروشگاه‌های معتبر است.

 سایت بیرناب وابسته به مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک با اعتبار جهاد دانشگاهی از سال 1398 اقدام به تهیه محصولات استراتژیک خراسان جنوبی از کشاورزان این استان و همچنین زعفران برداشت شده از مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی کرده است و خرید این محصولات از سایت بیرناب تضمینی برای کیفیت و اصل بودن این محصولات خواهد بود.