آنتی بیوتیک ها به گروهی از داروها تعلق دارند که به داروهای ضدمیکروبی موسوم هستند و پنی سیلین، تتراسایکلین و آموکسی سیلین از جمله آن ها است. این داروها برای حذف یا مهار رشد باکتری ها مورد استفاده قرار می گیرند، بدون اینکه زیان قابل توجهی به سلامت میزبان وارد آورند.

زمانی که دارو به صورت تزریقی، موضعی یا خوراکی به انسان یا حیوان تجویز می شود مقداری از آن در بدن تجمع می یابد که به آن باقیمانده آنتی بیوتیک گفته می شود. این باقیمانده آنتی بیوتیک در خون، بافت های عضلانی و مایعات بدن نظیر شیر قابل تشخیص است و در صورت مصرف شیر حیوانی که آنتی بیوتیک برای آن تجویز شده است، باقیمانده آنتی بیوتیک موجود در شیر می تواند برای مصرف کننده و صنایع تخمیر شیر زیان آور باشد.

باتوجه به این مشکل، یک فناور ایرانی بازگشته از خارج با استفاده از توان دانشی خود موفق به طراحی و تولید کیت تشخیص سریع همزمان دو گروه آنتی بیوتیک تتراسایکلین و بتالاکتام در شیر شده است که در مدت پنج دقیقه این مواد دارویی را در شیر دام شناسایی می کند.

محدثه حاجی عبدالوهاب مدیر عامل شرکت فناور دانش پژوهان فرتاک طب، در خصوص این محصول فناورانه افزود: کیت تولید شده یک روش سنجش سریع آلودگی نمونه های شیر با آنتی بیوتیک های دو گروه تتراسایکلین ها و بتالاکتام ها است.

وی افزود: ‌آنتی بیوتیک های تتراسایکلین و بتالاکتام پرمصرف ترین آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی در گاوهای شیری و همچنین برای تقویت رشد و درمان پیشگیرانه جمعی است.

مدیرعامل این شرکت فناور اذعان داشت: استفاده از آنتی بیوتیک ها برای اهداف غیر درمانی به توسعه باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک (AR) منجر شده است که به سیستم غذایی ما نفوذ کرده و خطر بزرگی برای سلامتی انسان به شمار می رود. استانداردهای قانونی ایجاب می کند که شیر هنگام تجزیه و تحلیل با استفاده از روش های آزمایش تایید شده حاوی آنتی بیوتیک های قابل تشخیص نباشد.

وی بیان کرد:‌ دام در چرخه حیات خود با بیماری هایی مواجه می شود که دامپزشک و دامدار مجبور به تجویز آنتی بیوتیک و تزریق آن می شوند. این آنتی بیوتیک در بدن دام انباشته شده و وارد شیر دام و چرخه غذایی ما می شود.

مقام مسئول گفت: با این کیت پیش از اینکه شیر به عنوان ماده اولیه وارد چرخه تولید شود، انباشت آنتی بیوتیک ها تشخیص داده می شود و از آلوده شدن محصولات لبنی جلوگیری میند.

حاجی عبدالوهاب با بیان اینکه وجود آنتی بیوتیک در شیر، میکرو ارگانیسم های لبنی را مهار می کند و باعث زیان اقتصادی به صنایع پنیر و شیر تخمیری می شود، اظهار کرد:‌ از این کیت، می توان در محل برای کنترل روزانه یا در آزمایشگاه ها برای تجزیه و تحلیل مجموعه های شیر استفاده کرد، برای انجام این آزمایش نیازی به متخصص، تجهیزات، پردازش، تمیز کردن یا استخراج نمونه نیست.

این فناور ایرانی بازگشته از کشور هلند به ایران تاکید کرد: اگر این آنتی بیوتیک ها در شیر وجود داشته باشند و حجم آنها بالا باشد، ‌چرخه تولید مواد لبنی را دچار مشکل می کند که برای صنایع هزینه هایی را درپی دارد و فرآیندهای تولید را نیز ممکن است مختل کند.

وی یادآور شد:‌ شرکت ما درحال حاضر کیت های تشخیص سریع را که تا به حال در ایران تولید نشده، تولید می کند. نمونه خارجی این محصول موجود است، اما ما به دانش فنی این محصول دست یافتیم و محصول بومی  تولید کردیم، کار ما مهندسی صرف نبوده است، امیدواریم مجموعه محصولات را در حوزه کیت های تشخیص سریع بر پایه آنتی بادی گسترش دهیم.

این فناور در خصوص استفاده خانگی و صنعتی این کیت ها گفت: ‌منعی در استفاده خانگی از این کیت ها وجود ندارد، هرچند در حال حاضر قراردادها و مذاکراتمان با صنایع بزرگ است، اما امیدواریم در تولید انبوه این محصول قیمت آن اقتصادی شود و خانواده ها بتوانند از آن استفاده کنند.

وی بیان داشت:‌ در اغلب محله ها فروشگاه های محصولات لبنی دیده می شود، این کیت ها با توجه به اینکه تقریبا در پنج دقیقه کار شناسایی را انجام می دهند، می توانند برای کاربران بیشتر و خانواده ها قابل استفاده باشند.