حمید زرگری عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، با بیان این‌که در ایران حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ رقم خرما در مناطق گوناگون با تنوع شدید آب و هوایی کشت شده و این کشور را به یکی از غنی‌ترین منابع تنوع ژنتیکی خرمای جهان تبدیل کرده است اظهار کرد: این ارقام در سه دسته خشک، نیمه خشک و نرم (تر) طبقه‌بندی می‌شود و هر رقم با ویژگی‌های منحصربه‌فردی مانند وزن میوه، نسبت گوشت به بذر، درصد قند و املاح معدنی، با مناطق خاصی سازگار است. 

پژوهشگر مروج ارشد کارگروه علوم باغبانی وعضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس تصریح کرد: از میان ارقام مختلف، پیارم، برحی، مضافتی، زاهدی، شاهانی، مجول، کبکاب، استعمران، ربی، دیری، گنطار، حلاوی و خاصویی به دلیل کیفیت میوه، سازگاری اقلیمی و ارزش صادراتی، اهمیت بالایی دارد.

وی اذعان داشت: برای نمونه رقم زاهدی در استان‌های فارس، بوشهر، خوزستان، هرمزگان، کرمان و خراسان جنوبی، رقم کبکاب در فارس و بوشهر، مضافتی در کرمان و سیستان و بلوچستان، برحی در خوزستان و فارس، استعمران در خوزستان، ربی در سیستان و بلوچستان، شاهانی در فارس، مجول در فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان، بوشهر و هرمزگان و پیارم در هرمزگان و فارس بهترین عملکرد کمی و کیفی را دارد.

این محقق کشورمان با بیان این‌که شرایط آب و هوایی به ویژه دما، رطوبت، بارش، نور و باد تأثیر مستقیم بر رشد، کیفیت و کمیت محصول خرما دارد؛ تاکید کرد: مرحله حساس گلدهی و میوه‌نشینی نیازمند دمای بهینه بین ۲۲ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد است و دماهای پایین‌تر از ۷ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر از ۴۳ درجه سانتی‌گراد به شدت عملکرد تلقیح را کاهش داده و در نهایت باعث کاهش عملکرد محصول می‌شود.

زرگری یادآور شد: بازار داخلی و صادراتی نیز ارقام پیارم، مضافتی، زاهدی، شاهانی، برحی، مجول، کبکاب، استعمران، ربی، دیری، گنطار، حلاوی و خاصویی را با تقاضای بیشتری روبرو کرده که نشان‌دهنده ارزش اقتصادی این ارقام است.

 بر اساس آمار رسمی مربوط به سال ۱۴۰۲، ایران با صادرات ۳۸۹ هزار و ۴۹۵ تن انواع خرما به ۸۲ کشور جهان، درآمدی بالغ بر ۳۴۵ میلیون دلار کسب کرده است که این میزان صادرات نسبت به سال پیش آن از نظر وزنی حدود ۴ درصد و از نظر ارزشی حدود ۷ درصد رشد داشته است.

در میان ارقام صادراتی، خرمای مضافتی با بیش از ۱۵۹ هزار تن صادرات و ۱۸۱ میلیون دلار درآمد ارزی، جایگاه نخست را داشته، پس از آن ارقام زاهدی، شاهانی، استعمران، ربی و پیارم نیز سهم قابل‌توجهی از بازارهای بین‌المللی را به خود اختصاص داده‌ است.

کشورهای هند، پاکستان، ترکیه، قزاقستان، روسیه، عراق و چین از مهم‌ترین مقاصد صادرات خرمای ایران به‌شمار می‌رود.

این آمار نشان‌دهنده جایگاه ویژه ایران در بازار جهانی خرما و ظرفیت بالای اقتصادی ارقام باکیفیت تولیدی در مناطق مختلف کشور است؛ موضوعی که با تأکید دکتر زرگری بر تنوع ژنتیکی و سازگاری اقلیمی ارقام خرما، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.