تامین اعتبارات لازم برای پشتیبانی از کشاورزان، توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار، ارتقای مکانیزاسیون تنوع بخشی نهاده های اولیه تولید از جمله انواع کودهای شیمیایی، سموم، بذور اصلاح شده از دیگر اقدام هایی بود که وزارت جهادکشاورزی دولت یازدهم برای حمایت از تولید گندم در داخل انجام داد.

وزارت جهادکشاورزی با سیاستگذاری درست و مدیریت صحیح در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی باوجود تحریم ها و وضعیت نامناسب اقتصادی و منابع مالی ،خشکسالی های پی در پی، کاهش بارندگی ، افت آبخوان ها و نشست دشت ها و کمبود شدید منابع آبی توانست گام های موثری در افزایش تولید گندم در واحد سطح بردارد.

گندم یکی از کالاهای اساسی و قوت اصلی مردم ایران به شمار می رود و محمود حجتی وزیر جهادکشاورزی که خودکفایی گندم را در دولت هشتم در کارنامه خود دارد همواره بر کاهش واردات این محصول تاکید داشته است.

وزارت جهادکشاورزی برای افزایش عملکرد در واحد سطح و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی با موسسه های بین المللی تحقیقات «سیمیت» و «ایکاردا» همکاری های گسترده ای را شروع کرد تا با استفاده از ارقام جدید بتواند علاوه بر افزایش تولید، در مصرف آب نیز صرفه جویی داشته باشد.

در سال های گذشته سطح زیر کشت گندم 6 میلیون و 200 هزار هکتار بود که با برنامه ریزی دولت برای کاهش سطح زیرکشت میزان آن به حدود 6 میلیون هکتار (2میلیون و 200 هزار هکتار اراضی آبی و 3 میلیون و 800 هزار هکتار اراضی دیم) رسیده است.

برای حمایت از تولید گندم در سال 1392، خط اعتباری به ارزش حدود هفت هزار و 500 میلیارد ریال (750 میلیارد تومان) با هدف مکانیزاسیون و خرید تراکتور و کمباین تامین شد که این رقم در سال 1393 به هشت هزار میلیارد ریال( 800 میلیارد تومان) افزایش یافت و قرار شد دولت این مبلغ را در 1394 به 10هزار میلیارد ریال( یک هزار میلیارد تومان) افزایش دهد تا کشاورزان با استفاده از تسهیلات دریافتی بتوانند مزارع خود را مکانیزه کنند.

وزارت جهادکشاورزی با استخدام ناظران این بخش در مراکز خدمات کشاورزی به عنوان کارشناسان مشاور توانست با آگاهی سازی خدمات مشاوره ای ارزنده ای برای تقویت وضعیت تولید ارایه کند و همچنین با ساماندهی گندمکاران خبره و پیشگام تلاش شد دانش و تجربیات به سایر کشاورزان انتقال یابد.

هرساله استان های خوزستان، گلستان و فارس به ترتیب رتبه های اول تا سوم تولید و خرید گندم را به خود اختصاص می دهند.

نرخ خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم معمولی برای سال زراعی 90 - 1389 به میزان 3600 ریال(360 تومان) و گندم دروم 3800 ریال( 380 تومان) و برای سال زراعی 91- 1390 برای گندم معمولی 3950 ریال(395 تومان) و گندم دروم 4150 ریال(415 تومان ) و سال زراعی 92 - 1391 نرخ گندم معمولی 5500 ریال (550 ومان) و گندم دروم 5800 ریال( 580 تومان) تعیین شده بود.

با تلاش دولت تدبیر و امید برای سال زراعی 93 - 1392 نرخ هر کیلوگرم گندم معمولی 10 هزار و 500 ریال(1050 تومان) و گندم دروم 10 هزار و 800 ریال( 1080 تومان) و برای سال زراعی 94 - 1393 نرخ گندم معمولی یازده هزار و 550 ریال (1155 تومان) و گندم دروم یازده هزار و 880 ریال(1188 تومان ) تعیین شده بود. امسال نیز این رقم برای گندم معمولی 12 هزار و 700 ریال(1270 تومان) و برای گندم دروم 13 هزار و 680 ریال( 1368 تومان) مشخص شده است.

براساس آمارها میزان خرید تضمینی گندم در سال 1392 حدود 4 میلیون و 800 هزار تن و در سال 1393 از مجموع 10 میلیون و 300 هزارتن گندم تولیدی تنها نزدیک به شش میلیون و 800 هزار تن بود.

با حمایت های تشویقی دولت یازدهم و تلاش گندمکاران پارسال 11 میلیون و 500 هزار تن گندم در کشور تولید شد که 8 میلیون و 40 هزار تن آن (معادل 70 درصد تولید) به ارزش 93 هزار و 600 میلیارد ریال (9 هزار و 360 میلیارد تومان) از گندمکاران خریداری شد که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن (1393) 20.3 درصد رشد نشان می دهد.

سال گذشته آرد مورد نیاز 70 هزار نانوایی وابسته به شرکت بازرگانی دولتی ایران تامین شد و حدود 1.5 میلیون تن گندم برای سایر مصارف دیگر قرار بود از طریق واردات تامین شود.

در سال 1395 پیش بینی می شود بیش از 13 میلیون تن گندم در 6 میلیون هکتار از اراضی آبی و دیم کشور تولید و از این میزان حداقل حدود 10 میلیون تن را دولت خریداری و به آرد خبازی ها اختصاص دهد.

در این راستا وزارت جهادکشاورزی دولت یازدهم بارها اعلام کرده که دیگر نیازی به واردات گندم نداریم و گندم مورد نیاز کشور از تولید داخل قابل تامین است.

آخرین آمار سازمان جهانی خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد(فائو) نشان می دهد، ایرانی ها در بین پرمصرف ترین های گندم در جهان هستند به طوری که سرانه مصرف گندم در ایران 2٫5 برابر کشورهای در حال توسعه و بیشتر از کشورهای توسعه یافته جهان است.

سرانه مصرف گندم در ایران در سال 1393 حدود 167٫6 کیلوگرم بود در حالی که این رقم در جهان 67٫1 کیلوگرم بوده است. میانگین سرانه مصرف گندم در کشورهای در حال توسعه 60 کیلوگرم و این رقم برای کشورهای توسعه یافته 96٫5 کیلوگرم اعلام شده است.

در کشورهای پرجمعیت چین و هند نیز سرانه مصرف گندم به ترتیب 62٫8 کیلوگرم و 60 کیلوگرم است.


آمار رسمی، سرانه مصرف گندم را در عراق 143 کیلوگرم، ژاپن 43٫3 کیلوگرم، ترکیه 211 کیلوگرم، مصر 198 کیلوگرم، آمریکا 81٫5 کیلوگرم، روسیه 123 کیلوگرم و اتحادیه اروپا 111 کیلوگرم نشان می دهد.

محمود حجتی وزیرجهادکشاورزی در فروردین ماه امسال با تاکید بر لزوم افزایش ضریب خودکفایی محصولات اساسی از صفر شدن تراز گندم و رسیدن به خودکفایی تا پایان امسال خبر داد.

وی همچنین با اشاره به اینکه در حال حاضر بین 200 تا 300 هزار هکتار زمین زیر کشت برای کاشت گندم در کشور وجود دارد، گفت: امسال با تمام شدن ثبت سفارش های قبلی گندم پیش بینی می‌کنیم به خودکفایی در این زمینه برسیم و این در حالی است که تا دو سال قبل حدود شش میلیون تن واردات گندم داشتیم.

حجتی همچنین در زمستان سال 1394 در همایش تجاری ایران و فرانسه در شهر پاریس پایتخت کشور فرانسه اعلام کرد که ایران قصد دارد در آینده با افزایش میزان محصول گندم خود در تولید این کالا به خودکفایی برسد.

وی گفته بود تولید گندم داخلی از بهبود شیوه‌های آبیاری و تکنولوژی مربوط به بذرها منتفع خواهد شد.

«با توجه به میزان سطح زیر کشت گندم، مشکل ما بیشتر مربوط به میزان محصولی است که برداشت می‌شود... ما امیدواریم با افزایش میزان برداشت محصول به خودکفایی برسیم