مدیرعامل مرکز مدیریت بهره‌وری ایران امروز در گفت‌وگو با خبرگزاری (ایانا) با بیان اینکه صنایع غذایی یکی از مهم‌ ترین بخش‌های صنعت کشورها است که ارتباط تنگاتنگی با امنیت غذایی افراد جامعه دارد، گفت: افزایش جمعیت به همراه گسترش شهرنشینی و افزایش سطح درآمد سرانه، نیاز به غذاهای فرآیندی را روزبه‌روز افزایش داده است.

عباس صادقی ازجمله مهم‌ترین فرصت‌های کشور در این بخش را وجود بیش از ۱۰ هزار واحد تولیدی و صنایع تبدیلی مواد غذایی در کشور عنوان کرد و افزود: سهم حدود دو درصدی صنایع غذایی کشور از تولید ناخالص داخلی و سهم هفت درصدی از ارزش افزوده بخش صنعت، ۱۵ درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی و ۲۰ درصد از صادرات محصولات کشاورزی، بیانگر اندازه و اثرگذاری بخش صنایع غذایی در اقتصاد کشور است. از سوی دیگر اهمیت بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی به‌عنوان حلقه واسطه اقتصاد مبتنی بر کشاورزی و اقتصاد مدرن و صنعتی به‌دلیل تغییرات در تجارت بین‌الملل و جایگاه غالب مواد غذایی فرآیندی در واردات و صادرات کشورهای در حال توسعه به همراه رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی در این کشورها روزبه‌روز در حال افزایش است.

وی با تأکید بر اینکه از نگاه تجاری، تجارت مواد غذایی فرآیندی حاکی از افزایش اهمیت مواد غذایی در مقابل مواد خام کشاورزی و توسعه عمودی بخش کشاورزی است و در واقع این یکی از دلایل کلیدی گستردگی صنایع فرآوری مواد غذایی در سطح جهان و سهم پایین تجارت این محصولات از کل فروش آنها است، خاطرنشان کرد: مرکز مدیریت بهره‌وری ایران با راه‌اندازی سامانه ملی اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری ایران در حال حاضر تنها پایگاه داده در سطح کشور است که اطلاعات اقتصادی و بهره‌وری بیش از پنج‌هزار بنگاه اقتصادی در ۵۲ رشته فعالیت در اختیار دارد.

صادقی ادامه داد: با توجه به توانمندی یادشده، کارنامه تغییرات رشد شاخص‌های بهره‌وری این صنعت در مقایسه با اهداف ذکرشده برنامه پنجم توسعه و همچنین مقایسه مقدار سال ۹۳ شاخص‌های بهره‌وری صنعت غذا با میانگین کل صنایع کشور تهیه شده که حاصل اندازه‌گیری شاخص‌های مالی، بهره‌وری و اقتصادی ۱۲۷ بنگاه اقتصادی در این صنعت است.

وی درباره ارزیابی صورت‌ گرفته از شاخص‌های بهره‌وری صنعت غذا تصریح کرد: وضعیت شاخص‌های صنعت غذا متوسط است و هر سه شاخص بهره‌وری طی سال‌های مورد بررسی نوسان داشته‌اند؛ به‌گونه‌ای که بر اساس جدول کارنامه بهره‌وری که در آن درصد رشد شاخص‌های بهره‌وری در مقایسه با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنایع ارزیابی و سنجش شده است؛ در سال ۸۶، بهره‌وری نیروی کار، سرمایه و کل عوامل بیشترین رشد داشته‌اند و از آن پس نزول کرده است.

مدیرعامل مرکز مدیریت بهره‌وری ایران با بیان اینکه در مقایسه با اهداف برنامه پنجم توسعه، صنایع غذایی در هیچ‌یک از شاخص‌ها در طول اجرای برنامه چهارم و پنجم توسعه به اهداف برنامه نرسیده است و پایین‌تر از این اهداف قرار دارد، یادآور شد: بی‌تردید پایین بودن این شاخص‌ها، آثار تصمیم‌های غیرحرفه‌ای دولت‌ها در طول دوره مورد بررسی در عرصه اقتصاد در زمینه کاهش و افزایش دستوری نرخ بهره بانکی، نظام تعرفه‌ها، سیاست‌ها انبساطی پولی از طریق پرداخت مستقیم یارانه‌های نقدی، افزایش ناگهانی و زیاد در نرخ ارز، بالا رفتن هزینه مبادله، عدم دسترسی به خدمات بانکی برای واردات کالا و فناوری، بهم خوردن روابط بین‌المللی در عرصه سیاسی و اقتصادی و... است که همه آنها باعث تشدید آثار زیان بار اقتصادی در محیط کسب و کار شده است.

صادقی تأکید کرد: البته در صنعت غذایی ایران با توجه به وابستگی کم به واردات مواد اولیه و تجهیزات و افزایش فرصت‌های صادراتی در مواردی مثل افزایش نرخ ارز این تغییرات فرصت‌هایی را پدید آورده است؛ اما باید به این نکته توجه داشت که استفاده درست و به موقع از این فرصت‌ها هم نیازمند محیط آرام و باثبات است وگرنه به واسطه ریسک بزرگ ناشی از تغییرات نابهنگام، حتی استفاده از این فرصت‌ها هم از فعالان این عرصه گرفته می‌شود.

وی در ادامه تحلیل خود از وضعیت شاخص‌های بهره‌وری صنایع غذایی اظهار داشت: در مقام مقایسه، آثار زیان‌بار ناشی از عدم اطمینان حاصل از مشکلات سیاسی و تحریم‌ها و بی‌تدبیری‌های اقتصادی، قطعاً از آثار منفی در شاخص‌های بهره‌وری صنعت غذایی داشته است؛ اما در بلندمدت به شرط فراهم بودن بستر مناسب سرمایه‌گذاری و شکل‌گیری رقابت واقعی در بازار، به‌نظر می‌رسد فعالان حرفه‌ای که توان مقابله و تحمل شرایط تغییر را در کوتاه‌مدت داشته‌اند، با اصلاحات ساختاری به‌ویژه در فناوری و بازنگری در باز تعریف و مدیریت زنجیره ارزش، می‌توانند رقابت‌پذیری خود را در عرصه ملی و حتی منطقه‌ای افزایش دهند.