به گفته پرورش دهندگان ماهی خاویار در کشور در شرایط فعلی که تمام مصرف کنندگان خاویار دنیا همچنان به برند خاویار ایران اعتقاد دارند اگر ما بخواهیم با تولید خاویارهای پرورشی این محصول را در بازارهای جهانی عرضه کنیم در فروش آنان نه تنها مشکلی نخواهیم داشت بلکه بازار بسیار خوبی هم در انتظار این محصول مهم است.

خاویار ایران که سالیان سال در جهان یکه تازی می کرد و به عنوان یک برند ممتاز در جهان شناخته می شد امروز برای دستیابی دوباره به جایگاه واقعی خود قدمهایی برداشته است.

ایران در گذشته بویژه در دهه 60 شمسی با تولید سالانه حدود 300 تن خاویار دریایی از جمله کشورهای مهم تولید کننده خاویار در جهان بوده است اما بخاطر جلوگیری از انقراض این آبزی بسیار ارزشمند بنا به تصمیمات جهانی برداشت خاویار از سال 2010 تاکنون از دریای خزر ممنوع شد.

کارشناسان معتقدند که دلائل انقراض این گونه ماهی صید غیراستاندارد، صید غیرمجاز و خلاف، افزایش ناوگان صیادی و بحث آلودگی زیست‌محیطی بود و این ممنوعیت برداشت خاویار از دریا به‌منظور بازسازی ذخایر و جایگزینی آن بوده است.

این مساله باعث شده است تا بسیاری از کشورها با پرورش ماهیان خاویاری در تلاش باشند که نیازهای بازار جهانی را تامین کنند و سهمی از این بازار را بدست اورند.

یکی از پرورش دهندگان ماهیان خاویاری در استان گیلان به خبرنگار ایرنا گفت: موفقیت در پرورش ماهیان خاویاری نیازمند تشکیل اتحادیه از سوی پرورش دهندگان این محصول است و تحقق این امر و رونق خاویار می تواند ارزآوری خوبی را به همراه داشته باشد.

زهرا مظفری اظهارداشت: نسل ماهیان خاویاری در حال انقراض است لذا اعتماد دولت به بخش خصوصی می تواند گام مهمی در پرورش ماهیان خاویاری باشد.

وی گفت: گام مهم در تولید و رونق پرورش ماهیان خاویاری دریافت تسهیلات ارزان قیمت است در غیر این صورت توان تولید خاویار بسیار کاهش خواهد یافت.

علی اصغر گلین مقدم دیگر پرورش دهنده ماهی خاویار از رامسر می گوید که قبلا مجوز تمدید پروانه فعالیت پرورش ماهیان خاویاربعد از چهار سال برعهده اداره دامپزشکی بوده است ولی در حال حاضر نظام دامپزشکی برعهده گرفت که سنگ اندازی های زیادی می کند.

وی با بیان اینکه سود بانکی در ارائه تسهیلات به پرورش دهندگان خاویار 18 درصد است؛ افزود: دولت باید تسهیلات ارزان قیمت در اختیار پرورش دهندگان خاویار قرار دهد.

این سرمایه گذار که صادر کننده ماهی خاویار با 20 تن به روسیه در سالجاری بوده است؛ بیان داشت: خوشبختانه این کشور دوباره درخواست صادرات خاویار داد که ادامه این روند با حمایت دولت، می تواند بازار خوبی در کشورهای خارجی به همراه داشته باشد.

وی افزود: مشکلی در صادرات نداریم و کشورهای خارجی از خاویار ایران استقبال می کنند ولی ما باید تولید داشته باشیم که صادر کنیم.
***ارائه تسهیلات ارزان قیمت هفت درصد در اختیار پرورش دهندگان ماهیان خاویار

رئیس سازمان شیلات ایران اوایل ماه جاری در حاشیه اولین گردهمایی پرورش دهندگان ماهیان خاویاری در بابلسر در گفت و گو گفته بود که اگرما بخواهیم دوباره خاویار ایران در جهان حرفی برای گفتن داشته باشد باید با یک برنامه ریزی دقیق در کوتاه مدت و بلندمدت با بهره گیری از تمامی ظرفیت های بخش خصوصی و دولتی گام های موثری برداریم.

حسن صالحی افزود: زمانی ایران تولید کننده برتر خاویار در جهان بوده است اما امروز کشور چین با تولید 70 تن خاویار پرورشی و فرانسه با تولید 40 تن خاویار پرورشی خلا ایران در بازارهای جهانی را پر کرده اند.

وی اظهارداشت: مقام های فرانسوی به ما می گویند که وقتی که در حال گسترش پرورش ماهیان خاویاری در فرانسه هستیم مردم به ما می گویند مگر خاویار برای ایران نیست؟! مگر می شود در فرانسه هم خاویار تولید کرد؟!

رئیس سازمان شیلات ایران پیش بینی کرد که امسال سه تن خاویار و یک هزار تن گوشت ماهیان خاویاری در کشور تولید شود.

صالحی بیان داشت: یکی از کارهای اساسی که برای پرورش دهندگان ماهیان خاویاری ضرورت دارد این است که تلاش کنیم تسهیلات ارزان قیمت در اختیار این تولید کنندگان قرار دهیم و از سویی دیگر امیدواریم هر چه سریعتر در نشست های بعدی پرورش دهندگان ماهیان خاویاری بتوانند برای خود یک اتحادیه تشکیل دهند.

***تولید 10 تن خاویار تا پایان برنامه ششم توسعه در ایران

پیش بینی می شود در سالجاری سه تن خاویار و یک هزار تن گوشت خاویار در کشور تولید شود و براساس برنامه ریزی های انجام شده تا پایان برنامه ششم توسعه ایران باید 10 تن خاویار و 10 هزار تن گوشت خاویار تولید کند.

مدیرکل شیلات مازندران نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: دولت تدبیر و امید برای افزایش تولید خاویار پرورشی اقدامات بسیار ارزشمندی انجام داده است که واگذاری اراضی صیدگاههای خاویاری به متقاضیان جهت اجرای طرح پرورش ماهیان خاویاری با استفاده از آب دریا یکی از این موارد است.

حسینعلی رستمی افزود: همچنین راه اندازی بزرگترین مرکز تولید خاویار و گوشت خاویاری پرورشی در منطقه چپکرود شهرستان جویبار و همچنین ایجاد اولین مرکز تکثیر ماهیان خاویاری بخش خصوصی در روستای سمندک شهرستان ساری از این اقدامات می باشد.

وی گفت: 10 نفر از دارندگان پروانه تاسیس پرورش ماهیان خاویاری برای دریافت تسهیلات ارزان قیمت به بانک معرفی شدند و
34 فقره مجوز پرورش ماهیان خاویاری اعم از موافقت اصولی، پروانه تاسیس و پروانه بهره برداری به ظرفیت هفت هزار و 207 تن گوشت و 110 تن خاویارصادر شده است.

خاویار به تخمک‌های بارور نشده حاصل از تخمدان جنس ماده ماهیان خاویاری گفته می‌شود که در واقع ماهیان خاویاری استروژن نامیده می‌شوند. ارزش ماهیان خاویاری علاوه بر گوشت، به سبب تخم آنهاست که به مروارید سیاه مشهور است.

خاویار سرشار از ویتامین‌ها، املاح معدنی، پروتئین و چربی است که مصرف آن در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های التهاب مفاصل، دستگاه گوارش و سرطان بسیار موثر است.

این ماده غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا ـ 3 است لذا برای درمان بیماری‌های افسردگی و قلبی ـ‌ عروقی نافع است و سرشار از آهن بوده، به همین دلیل مصرف‌ آن به افراد مبتلا به کم‌ خونی ناشی از کمبود آهن توصیه می‌شود.

خاویار انواع گوناگون سرخ، سیاه و طلایی دارد که در این میان سیاه آ‌ن باارزش‌تر است که میزان انرژی‌زایی خاویار به ازای هر کیلوگرم معادل دو هزار و 704 کالری برآورده شده است.

کارشناسان و پرورش دهندگان ماهی خاویار در کشور می گویند ماهی خاویار پنج سال طول می کشد که به بار بیاید و شش بار می توان از یک ماهی ، خاویار بدست آورد و هر کیلوگرم از این ماده غذایی در کشورهای اروپایی حدود 60 میلیون ریال خریدار دارد.