هیات دولت هفته پیش تصویب کرد که با توجه به محدودیت های منابع آبی در حوضه های آبریز، کشت برنج در خارج از استان های گیلان و مازندران با محدودیت رو به رو شود.

دلیل اجرای این سیاست وجود منابع آب تامینی برای تولید برنج به عنوان محصول آب بر در این دو استان شمالی کشور در مقایسه با سایر استان ها عنوان شد و به همین دلیل ،برنامه وزارت جهاد کشاورزی اختصاصی کردن کاشت برنج در کشور فقط در استانهای مازندران و گیلان است.

معاون موسسه تحقیقات برنج کشور مستقر در آمل گفت که توزیع بذر اصلاح شده و پرمحصول مهم ترین پیش نیاز اختصاصی کردن کشت برنج در دو استان شمالی است.

رحمان عرفانی افزود: توسعه مکانیزاسیون و ساماندهی واردات هم سبب می شود تا کشت ارقام کیفی پر محصول برنج با موفقیت همراه شود.
کشت ارقام پرمحصول برنج با هدف دستیابی به خودکفایی در تولید این محصول راهبردی از دهه 60 در دستور کار قرار گرفت ولی به علت آماده نبودن زیرساخت ها و عدم معرفی ارقام مناسب به شکست انجامید.

کشت ارقام پرمحصول نامناسب مانند آمل 2 و آمل 3 در شالیزارهای مازندران مهم ترین دلیل شکست این طرح بود که در عین حال سبب بدنامی ارقام پرمحصول نزد افکار عمومی شالیکاران و همچنین مصرف کنندگان شد.

اگر چه بعدها ارقام کیفی پرمحصول به کشاورزان شالیکار معرفی و کشت آنها مورد ترغیب قرار گرفت، ولی آمارهای رسمی نشان می دهد در حال حاضر تنها در حدود 60 هزار هکتار از شالیزارهای مازندران و گیلان برنج ارقام پرمحصول کشتب می شود.

این در حالی است که قرار بود تا پایان برنامه ششم دستکم 255 هزار هکتار از شالیزارهای این دو استان به کشت برنج پرمحصول اختصاص یابد.

** ' تیسا '، رقم جدید برنج شمال

معاون موسسه تحقیقات برنج کشور مستقر با اعلام این که راهبرد وزارت جهادکشاورزی برای خوداتکایی کشور به محصول برنج داخلی بر محور بالا بردن بهره وری مصرف آب و افزایش بازده تولید در سطح استوار است، گفت: همسو با این رویکرد موسسه تحقیقات در صدد معرفی ارقام کیفی پرمحصول متناسب با شرائط جدید اقلیمی شمال کشور است.

وی اضافه کرد: در یک دهه اخیر چندین رقم پرمحصول کیفی در موسسه تحقیقات برنج کشور به کشاورزان معرفی شد، اما به دلیل واردات بی رویه، نبود خرید تضمینی با قیمت مناسب و عدم پرداخت بموقع مطالبات شالیکاران سطح کشت ارقام پرمحصول تا سال 92 تا 90 درصد کاهش یافت.
وی به وجود ارقام ' شیرودی ' ، ' فجر ' و ' ندا ' به عوان رقم های کیفی پر محصول برنج اشاره کرد و بیان داشت: در سال زراعی جاری هم رقم ' تیسا ' به عنوان یک رقم کیفی پرمحصول برای کشت رونمایی می شود.

معاون موسسه تحقیقات برنج کشور توضیح داد: این رقم مقاوم به آفات ، کم آب بر ، دارای عملکرد هشت تا 9 تن شلتوک در هکتار، پا کوتاه و مقاوم در مقابل ورس شدن ( خوابیدگی ) است.

میانگین عملکرد ارقام کیفی کم محصول برنج در مازندران مانند طارم حدود پنج تن در هکتار است.
عرفانی با بیان این که امسال سه تن از بذر اصلاح شده رقم تیسا بین شالیکاران مازندران توزیع می شود، اظهار داشت: این رقم بر گرفته از بذر ارقام محلی و بومی' طارم ' و ' بهنام ' است که در فرایند رگه گیری از آنها تلاش شده تا عطر ، طعم و کیفیت پخت ارقام کیفی کم محصول را با خود داشته باشد.

طارم رقم کم محصول بومی مازندران و بهنام نیز رقم پرمحصول محسوب می شود.

این مسئول تاکید کرد: از آنجایی که کیفیت ارقام پر محصول شیرودی و فجر و تیسا نزدیک به رقم بومی طارم محلی و متناسب با ذائقه مردم است و قیمت آن نیز به نسبت کمتر خواهد بود، بازار خرید و فروش آن نیز همواره وجود خواهد داشت.

این کارشناسی ارشد در بخش تولید برنج در عین حال از ارقام کیفی پرمحصول تنها به عنوان یک فاکتور مهم در اختصاصی کردن کشت برنج یاد و تاکید کرد: مکانیزاسیون در کشت شالی هم باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد اگر چه با توجه به رویکرد حمایتی دولت تدبیر و امید در چند سال اخیر تسهیلات مکانیزاسیون قابل توجهی به کشاورزان پرداخت شده است.

بر اساس آمار سازمان جهاد کشاورزی مازندران، امسال با ورود دستگاههای نشاکار 30 درصد از شالیزارهای استان به صورت مکانیزه نشاء کاری و همچنین با ورود کمباین های مخصوص درو شالی تا 95 درصد از شالیزارها به صورت مکانیزه بوده است.

عرفانی همچنین یکی دیگر از عوامل مهم گسترش کشت ارقام پرمحصول برای رسیدن به طرح خود اتکایی برنج را نظارت و ساماندهی بر واردات عنوان کرد و گفت: خوشبختانه امروز که دولت دوازدهم مصوبه اختصاصی شدن کشت برنج در مازندران و گیلان را اعلام کرده است، واردات برنج نسبت به دولت های گذشته حدود 60درصد کاهش یافت.

پیش از روی کارآمدن دولت یازدهم میزان واردات برنج به کشور حدود 2 میلیون تن در سال بود که این واردات بر اساس اعلام رسمی وزارت جهاد کشاورزی در سال گذشته به حدود 750 هزار تن رسید.

معاون موسسه تحقیقات برنج کشور مستقر در مازندران اجرای طرح تسطیح یکپارچه سازی زمین های شالیزاری و آبیاری تناوبی را هم از دیگر راهکار های مهم برای رسیدن به اهداف گسترش کشت ارقام پرمحصول و خود اتکایی برنج برشمرد.

بر پایه آمارهای وزارت جهاد کشاورزی، استان های گیلان و مازندران حدود 480 هزار هکتار شالیزار دارند که سالانه بیش از یک میلیون و 650 هزار تن برنج سفید از آنها برداشت می شود.

در حال حاضر مازندران با تولید حدود یک میلیون تن برنج سفید ، 42درصد نیاز برنج کشور را تامین می کند.