اهمیت استراتژیک تولید دانه‌های روغنی در اقتصاد ایران/ ۹۰ درصد نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود!
تولید دانه های روغنی، نقش بسزایی در صرفه جویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا می‌کند.
به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، دانه های روغنی به عنوان پایه و ماده اولیه تولید روغن نباتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
به واقع، ضریب مصرف روغن نباتی در سبد غذایی خانوار‌های ایرانی به میزانی بالاست که با قاطعیت می‌توان از این محصول به عنوان یکی از نیاز‌های اساسی جامعه در حوزه غذایی نام برد.
با چنین اوصافی، حصول هر توفیقی در افزایش ضریب تولید و تامین هر چه بیشتر این محصول، و به تبع آن افزایش ضریب تولید روغن نباتی برای تامین نیاز داخلی کشور، یک موفقیت ارزنده و بزرگ به شمار می‌رود.
با وجود حصول دستاورد‌های بسیار در عرصه های گوناگون اقتصادی و زراعی، متاسفانه میزان کشت دانه های روغنی در کشور ایران، آنچنان که باید مطلوب و مُکفی به نظر نمی‌رسد و علی رغم افزایش ضریب تولید این محصول در طول سالیان اخیر، همچنان شدت و میزان وابستگی به واردات برای تامین نیاز داخلی بالاست و ارز قابل توجهی، مصروف خرید این محصول می‌شود.
دانه‌های روغنی به عنوان گیاهان صنعتی از کاربرد‌های بسیاری در تغذیه انسان و کنجاله آن در تغذیه دام، طیور و مصارف متعدد صنعتی برخوردار است و این دامنه وسیع از مصرف در حوزه‌های گوناگون، موید عمق ضرورت و اهمیت این محصول خاص است و به واسطه تنوع حوزه مصرفی آن، از دانه های روغنی به عنوان یکی از استراتژیک ترین تولیدات زراعی و کشاورزی یاد می‌شود.
در طول چهار دهه گذشته، تامین دانه های روغنی مورد نیاز برای صنایع روغن کشی، سیر و فراز و نشیب های متعددی را تجربه کرده است.
آنچنان که بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد، ماده اولیه مراکز صنعتی روغن کشی ابتدا از پنبه دان‌ها و سپس از دو منبع سویا و آفتابگردان و در اواخر دهه ۱۳۷۰ از محصولات دیگری همچون کلزا تامین شده و البته روغن کشی از کنجد نیز، منبع دیگر تولید این محصول به شمار می‌رود که در میان دیگر منابع تولیدیِ روغن، به کیفیت و به تبع آن قیمت بالاتر شهره است.
در حال حاضر، بخش قابل توجهی از روغن مورد نیاز جامعه از دانه های کلزا تامین می‌شود.
آب بری کم دانه‌های روغنی کلزا، به اهمیت کشت این محصول افزوده است
با توجه به بحران کم آبی که کشور با آن مواجه است و به واقع در طول سالیان اخیر، کارشناسان از پدیده خشکسالی به عنوان جدی‌ترین معضل این مرز و بوم در آینده یاد کرده اند، کشت محصولاتی با آب بری حداقلی، یک اصل و ضرورت وِیژه در شرایط این چنینی محسوب می‌شود.
صادق معیریان، یکی از فعالان عرصه زراعی و کشاورزی در گفت وگو ، با اشاره به روغن کشی از دانه های کلزا، آفتابگردان و ذرت به عنوان سه عنصر اساسی تامین روغن مورد نیاز جامعه، اظهار کرد: در این میان، آب بری کمتر دانه‌های کلزا، از ویژگی ها و خصوصیات بارز این محصول به شمار می‌رود و از همین رو دستگاه های ذی ربط همچون وزارت جهاد کشاورزی و به تبع آن اداره های شهرستانی متبوع، افزایش و توسعه ضریب تولید و سطح کشت این محصول را به عنوان یک دستور کار جدی مد نظر قرار داده اند.
وی افزود: یکی دیگر از خاصیت‌های دانه‌های کلزا، به امکان کشت آن در کنار دانه های غلات و مقابله با برخی از امراض خاکزی معطوف می‌شود و به واقع در کنار کیفیت بالای روغن حاصله از کشت دانه های کلزا، این محصول در رتبه ممتازی قرار گرفته است.
معیریان گفت: با توجه به شرایط فعلی کشور و لزوم صرفه جویی ارزی، توسعه کشت دانه های روغنی و بخصوص کلزا از ضرورتی است که باید با تلاش هر چه بیشتر و فراتر از میزان فعلی مد نظر قرار گیرد.
این فعال در حوزه زراعی و کشاورزی در ادامه بیان کرد: البته در یک دهه اخیر، طرح‌هایی برای حصول موفقیت های هر چه بیشتر در زمینه کشت دانه‌های روغنی کلزا تعریف و عملیاتی شده است، اما به اعتقاد بنده با توجه به ظرفیت های موجود، می‌باید با ارائه مشوق‌های هر چه بیشتر، انگیزه فعالان این حوزه برای کشت و تولید افزون‌تر این محصول، مضاعف شود که قطعا تحقق چنین امری، هم راستا با سیاست های اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شود، زیرا با ارتقا ضریب کشت، شدت وابستگی به واردات نیز کاهش می‌یابد و به تبع آن ارزی که با سختی و مشقت فراوان وارد کشور می‌شود بصورت هر چه شایسته تری مدیریت و هزینه می‌شود.
تامین ۹۰ درصد نیاز کشور از طریق واردات/تدوین برنامه‌ای ۱۰ ساله برای خود اتکایی
چندی پیش، علی رضا مهاجر، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح دانه های روغنی در گفت و گو با اشاره به واردات ۹۰ درصدی این محصول اظهار کرد: با توجه به اهمیت تامین این محصول، برنامه‌ای ۱۰ ساله تعریف و تدوین شده است که به موجب آن می‌باید تا پایان برنامه، ۷۰ درصد از نیاز کشور با تکیه بر توانمندی و ظرفیت های موجود داخلی تامین و مهیا گردد.
وی افزود: بخش عمده و اصلی تمرکز کشت دانه های روغنی بر دانه های کلزا استوار شده که در فصل پاییز کشت می‌شود.
مجری طرح کشت دانه های روغنی در ادامه بیان کرد: در کنار کلزا، گلرنگ، سویا و آفتابگردان از مهمترین محصولاتی به شمار می‌روند که در طرح توسعه کشت دانه های روغنی مد نظر قرار دارد.
مهاجر می‌افزاید: حدود ۴ میلیارد دلار ارز برای خرید دانه های روغنی هزینه می‌شود که با اجرای طرح خود اتکایی، صرفه جویی قابل ملاحظه‌ای را در این حوزه شاهد خواهیم بود.