تاثیر و نقش مهم نمایشگاه‌های بین المللی تخصصی در شناساندن تولیدات ملی، صادرکنندگان و در نتیجه افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی برکسی پوشیده نیست. در سال ۱۳۷۸ با مصوبه مجلس شورای اسلامی شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران بوجود آمد و بطور عملی از مرکز توسعه تجارت ایران جدا شد تا بتواند بصورت یک شرکت دولتی، به وظایفی چون؛ برگزاری نمایشگاه های تخصصی، اختصاصی و بین‌المللی بازرگانی در داخلی و خارج از ایران، دست یابد و بصورت مستقل امور نمایشگاه ها را عهده دار شود.

مدت زمانی است که نمایشگاه دائمی ایران در عراق، کار خود را آغاز کرده است و با توجه به افزایش سطح مبادلات تجاری بین دو کشور طی چندسال گذشته وجود چنین نمایشگاهی به شدت احساس می‌شد.هر چند که برخی از منتقدان معتقدند که برگزاری و هزینه‌ کرد برای چنین نمایشگاهی درست نیست و بهتر است با تشکیل نمایشگاه‌ها در داخل کشور، از برون رفت هزینه و ارزبری آن جلوگیری کرد اما در مقابل، مقامات سازمان توسعه تجارت و برگزارکننده‌ های این نمایشگاه می‌گویند، تنها راه شناخت بازارهایی همچون عراق، حضور در این کشورهاست.

در راستای تحقیق بیشتر در مورد برگزاری نمایشگاه دائمی ایران در عراق و شکل گیری نمایشگاه‌های اینچنینی با چند نفر از صاحبنظران و مسئولان به گفت‌ وگو پرداخته‌ایم که در ادامه می‌آید؛

نمایشگاه دائمی عراق تا کنون نتایج مثبتی داشته است

محمدرضا مودودی معاون وزیر صنعت، معدن تجارت و سرپرست سازمان توسعه تجارت و معاون وزیر صنعت، معدن تجارت در گفت‌ وگو بااظهار کرد: نمایشگاه دائمی ایران در عراق نتایج مثبتی داشته است و در صورتی که این روند ادامه پیدا کند، چنین نمایشگاه‌هایی را در کشورهایی همچون عمان، افغانستان ، ترکیه و روسیه برگزار خواهیم کرد.

سرپرست سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: اکسپو ۲۰۲۰ از جمله محل‌ هایی است که می‌توانیم در مورد نشان های تجاری کشورمان و تاریخچه فرهنگی ایران تبلیغات خوبی داشته باشیم.

وی اضافه کرد: اکسپوها محل تلاقی اندیشه‌ها و افکار تاریخی و اجتماعی کشورهای مختلف هستند و به نظر می‌رسد اکسپو ۲۰۲۰ فرصت مناسبی برای نشان دادن چهره مناسبی از ایران بر خلاف آنچه که در تبلیغات جهانی وجود دارد، باشد.

حضور شرکت‌ های ایرانی معرفی‌کننده آن‌ها به مخاطبان عراقی است

ابراهیم محمد رضا زاده رایزن بازرگانی سابق ایران در عراق در گفت‌ وگو اظهار کرد: نمایشگاه بغداد اختصاصی است و مقرر شده که تنها بخش‌ های تخصصی در این نمایشگاه حضور داشته باشند.

وی افزود: حضور شرکت‌ های ایرانی در نمایشگاه دائمی تدارک دیده شده در عراق می‌تواند معرفی‌ کننده آن‌ها به مخاطبانشان در بازار عراق باشد. برخی از تجار عراقی اگر بدانند که نمایشگاه اختصاصی ایران در زمینه خاصی برگزار می‌شود، شرکت خواهند کرد تا بتوانند شرکای تجاری خود را در آنجا به راحتی پیدا کنند.

محمد رضا زاده تصریح کرد: در صورتی که تجار عربی به ایران مراجعه کنند، تهیه فرصت های این چنینی به راحتی امکان پذیر نیست و پراکندگی جغرافیایی بالا موجب می‌شود که نتوانند به راحتی شرکت‌ های ایرانی را پیدا کرده و با آن‌ها مذاکره کنند.

رایزن بازرگانی سابق ایران در عراق یادآوری کرد: پیش بینی می‌شود از نمایشگاه دائمی عراق استقبال شود هر چند در ابتدای برنامه ریزی قرار نبود این نمایشگاه به این صورت برگزار شود. در واقع قرار بود آن جا مرکز تجاری ایران بوده و به صورت مستمر برای یک سال در اختیار شرکت‌ های ما قرار گیرد و شرکت‌ها در آن حضور دائمی داشته باشند تا مکان امنی برای حضور دفاتر شرکت‌ های ایرانی که تمایل داشتند در عراق مستقر شوند، بوجود آید.

وی ادامه داد: در نشست‌ ها و هم اندیشی‌ هایی که صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم که مرکز تجاری نمی تواند حضور موفق و دائمی در عراق داشته باشد و تصمیم گرفته شد این پروژه به صورت نمایشگاه دائمی پیگیری شود.

محمدرضا زاده اذعان کرد: یارانه‌ای در جهت پایین آمدن اجاره نمایشگاهی به غرفه داران پرداخت می‌شود اما مبلغی به شرکت‌ ها پرداخت نخواهد شد.

رایزن بازرگانی اسبق ایران در عراق با تأکید بر اینکه اجرا و پیش‌ بینی پر شدن غرفه‌ها توسط شرکت مجری نمایشگاه و رویدادها انجام می‌شود، تصریح کرد: مجری نمایشگاه دائمی ایران در عراق از قبل، شرکت‌ ها و نهادهای مختلف را جذب کرده و پس از اعلام آمادگی شرکت‌ ها، پیشنهاد برگزاری نمایشگاه در عراق را داده است.

وی افزود: برای جلب رضایت شرکت‌ کنندگان ایرانی مشکل چندانی وجود ندارد زیرا با توجه به قیمت تمام شده پایین و همچنین ارتباط با تجار عراقی شرکت در نمایشگاه دائمی عراق برای شرکت‌ های ایرانی از جاذبه بالایی برخوردار است.

محمدرضا زاده در خصوص برگزاری چنین نمایشگاهی در کشورهای دیگر همچون عمان و افغانستان بیان کرد: اطلاعات زیادی در مورد کشورهای دیگر ندارم اما با توجه به مشکلات امنیتی در عراق، تشکیل چنین نمایشگاهی در مکان امنی ضروری به نظر می‌رسد.

رایزن بازرگانی سابق ایران در عراق تأکید کرد: شاید رخ دادن چنین رویدادی در قالب مرکز نمایشگاهی، جذابیت زیادی در کشورهای دیگر نداشته باشد اما به صورت مرکز تجاری می‌ تواند بازخوردهای بهتری در پی داشته باشد.

وی تصریح کرد: در صورتی که انجمن‌ های مختلف در چنین مراکز بازرگانی خارج از کشور حضور فعال داشته باشد. به طور حتم نتایج مثبت نمایشگاه‌ها و مراکز تجاری خارج از کشور چند برابر خواهد شد. همچنین خود آن‌ها نیز می‌توانند ذی‌النفع بوده و درآمدزایی بهتری برای شرکت‌ های کوچک و متوسط در حوزه توسعه صادرات بوجود آورند.

برگزاری نمایشگاه دائمی در عراق، ضروری است

علیرضا صد رزاده مدیر نمایشگاه دائمی عراق در گفت‌ وگواظهار کرد: در گذشته سالی یک مرتبه نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی ایران به صورت عمومی در عراق برگزار می‌شد. اما اگر بخواهیم حضور مستمری در بازار عراق داشته باشیم نمی‌توانیم با برگزاری یک رویداد نمایشگاهی به این مهم دست یابیم.

وی افزود: باید بپذیریم که تجار عراقی که قصد دارند کالای ایرانی را بخرند، به نقاط مختلف کشور ما آمده و تجارت خود را انجام می‌دهند اما بخش عمده‌ای از این تجار به دلایل مختلف به ویژه تعصبات مذهبی حاکم در عراق، تمایلی به آمدن به ایران ندارند.

صدرزاده با انتقاد از رفتار تجار و تولید کنندگان ایرانی در سطح بین‌الملل، گفت: به طور معمول، تجار و تولید کنندگان یک کشور برای بازاریابی کالای خود به کشور هدف رفته و زحمات زیادی در این راه متقبل می‌شوند. اما متأسفانه جوی که در ایران حاکم است، موجب شده است که تولید کنندگان و تجار ما همیشه منتظر باشند تا خارجی ها به سراغ آن‌ها بیایند.

مدیر نمایشگاه دائمی عراق گفت: به دلیل شرایط ناپایدار اقتصادی در عراق، نمایشگاه دائمی در این کشور وجود ندارد و نمایشگاه‌های مختلف تخصصی نیز به درستی برگزار نمی‌شود. در چنین شرایطی و با وجود پتانسیل بالای کشور عراق برای صادرات کالای ایرانی، نمی توان منتظر نشست تا بازار به حال خود باشد.

صدرزاده در پاسخ به این پرسش که آیا برگزاری نمایشگاه دائمی ایران در عراق تاکنون نتایج مثبتی در پی داشته است، گفت: هنوز در ابتدای راه هستیم و نمی‌توانیم به صورت قطعی در این مورد اظهار نظر کنیم اما به طور حتم پس از گذشت یک سال و با کسب تجارب و اندوخته‌های مفید در این حوزه، تغییراتی در ساختار نمایشگاه رخ خواهد داد و سعی ما بر این است که برگزاری نمایشگاه را هر سال با قدرت بیشتری به جلو ببریم.

مدیر نمایشگاه دائمی عراق بیان کرد: پیشنهاد ما تشکیل چنین نمایشگاه‌هایی در سه نقطه بغداد، کردستان و بصره بود. زیرا این سه منطقه در عراق، پتانسیل بالایی جهت کسب سهم تجاری بیشتر با ایران دارند.

وی با اشاره به بودجه ۱۱۰ میلیاردی عراق، گفت: چرا ما باید تنها سهم ۱۰ میلیون دلاری از بازار عراق داشته باشیم در حالی که مرز‌های مشترک ما با این کشور بسیار زیاد است و به راحتی می‌توانیم تمام کالا‌ها را از طریق مرز زمینی صادر کنیم.

صدرزاده با تأکید بر این موضوع که سطح تجارت ما با عراق تا ظرفیت ۵ برابری هم قابل افزایش است، گفت: حضور قدرتمند و کارشناسی شده ما در کشور عراق می‌تواند موجب پایدار شدن تجارت بین دو کشور و توسعه صادرات به عراق شود.

مدیر نمایشگاه دائمی عراق تأکید کرد: با کاهش نرخ ارز و فعالیت بیشتر تجار در چند ماه گذشته شاهد بودیم که کالای ایرانی توانست جایگاه بهتری نسبت به کالاهای ترک و چینی در بازار عراق پیدا کند و این موضوع خود نوید‌ دهنده آینده روشن برای حضور باثبات در عراق است.

وی در خاتمه با انتقاد از پراکندگی تصمیم گیری در حوزه صنعت نمایشگاهی کشور گفت: در صورتی که تصمیم‌ گیری‌ها در حوزه صنعت نمایشگاهی به صورت متمرکز و با برنامه‌ ریزی صورت پذیرد، از هدر رفت منابع مالی و فرصت های تجاری کشور جلوگیری خواهد شد.