پیش نیازهای توسعه صادرات خرما
کشور ما با تولید سالانه حدود یک میلیون و ۲۰۰هزار تن خرما، دومین تولید کننده این محصول پس از مصر است و استان بوشهر با دارا بودن تقریبی ۶میلیون اصله نخل و تولید سالانه حدود ۱۵۰هزار تن خرما در سطح کشور، دومین استان تولید کننده این محصول است.
مشکل عمدهای که دامنگیر این محصول با ارزش غذایی بالا شده، عدم تقاضای کافی در داخل نسبت به میزان تولید آن است و این موضوع ضرورت صادرات را نمایانتر میکند، صادراتی که اقتصاد نخل به آن وابسته است. مشکلات عمدهای این محصول استراتژیک، صادراتگرا و پراهمیت استان را تهدید میکند و انجام بهینه این ماموریت را با سختی هایی مواجه کرده است.
در این میان توجه به نکات زیر ضروری است: ۱- اهتمام جدی در آموزش فعالان این حوزه در زمینه بازاریابی حرفهای بینالمللی: با توجه به همجوار بودن بوشهر با بازارهای کشورهای حوزه خلیجفارس (بازاری که همواره یک مزیت ممتاز برای تولید کنندگان این محصول محسوب میشود)، بازاریابی حرفهای بین المللی اهمیتی دوچندان مییابد.
۲- در زمینه کیفیت بسته بندی که همواره نقطه ضعف مشهود این محصول بوده، باید تغییراتی بنیادین صورت پذیرد؛ چراکه بی توجهی به آن تاکنون خسارات فراوانی را به خرما در بازارهای هدف به دلیل توجه ویژه دیگر رقبا به این مقوله وارد کرده است، بنابراین شایسته است براساس استانداردهای جهانی، الزامات بهداشتی و مطابق با سلیقه و فرهنگ بازارهای هدف، بسته بندی ویژه این محصول طراحی و تولید شود. تاکید میشود که بیشترین خسارت را در بازارهای هدف، نبود این شاخص در سطح مطلوب زده وگرنه طعم و نوع خرمای ایران مثالزدنی است.
۳- از دیگر موضوعاتی که باعث بالا بردن تنوع محصولات صادراتی ما که خود از دلایل عمده تثبیت و توسعه بازارهای هدف هر محصولی است- میشود، توجه و توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری خرما است که قطعا اهمیت آن در تصاحب بازارهای جدید این محصول استراتژیک و حفظ بازارهای فعلی، بر کسی پوشیده نیست.
۴- از دیگر مواردی که تضمین کننده حفظ کیفیت محصول خرما و جایگاه آن در میان مصرف کنندگان داخلی و خارجی میشود، تشکیل کمیته نظارت، مرکب از اداره کل استاندارد، سازمان غذا و دارو، سازمان صنعت، معدن و تجارت و اتاق بازرگانی است که بر فرآیند تولید و صادرات خرما نظارتی مطلوب داشته و با صدور شناسنامه محصول تولیدی هویت بخشی به این محصول را با هدف دوام و ثبات آن در بازارهای هدف مد نظر قرار دهد. همچنین استفاده از شیره صنعتی نبات که بدون پروانه بهره برداری تولید و برای براق کردن خرما و محافظت از بافت آن به کار میرود نیز از موجبات تهدید تجارت داخلی و خارجی این محصول در درازمدت خواهد بود.
۵- اصلاح شیوه آبیاری و همچنین طرح جایگزینی نخیلات فرسوده از دیگر اقداماتی است که باید با شتاب بیشتری انجام پذیرد. امروزه با توجه به حضور رقبای قدرتمند در حوزه خرما، ضروری است از تمام ظرفیت ها و پتانسیل های بی نظیر استانی و کشوری برای تثبیت و توسعه بازارهای این محصول استفاده کرد و کمترین سادهانگاری در این زمینه، هزینه های زیادی را برای اقتصاد نخل در بازارهای هدف ما پدید میآورد که جبران آن در پارهای اوقات، ممکن نیست.