گروه غذایی شیر و لبنیات مهمترین منبع تامین کلسیم مورد نیاز بدن به شمار می‌روند. کلسیم در تشکیل استخوان و دندان و استحکام آنها نقش ضروری دارد، ۹۹ درصد کلسیم بدن در استخوان‌ها قرار دارد. در این گروه علاوه بر شیر، فرآورده‌های آن مثل ماست، پنیر، کشک و بستنی قرار می‌گیرند این گروه دارای کلسیم، فسفر، پروتئین، ویتامین B۲ ، ویتامین B۱۲ ، ویتامین A و سایر مواد مغذی است، مصرف گروه شیر و لبنیات به علت آنکه مهمترین منبع کلسیم و فسفر است، برای استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها لازم است. همچنین به علت داشتن ویتامین A برای رشد و سلامت پوست هم مفیدند.

موادغذایی که در این گروه قرار می‌گیرند ارزش غذایی مشابه دارند و می‌توانند به جای یکدیگر مصرف شوند. مقدار مواد مغذی مثل کلسیم، پروتئین و ... موجود در یک واحد از گروه شیر و لبنیات با هم برابرند. باید توجه کرد که میزان توصیه شده روزانه از گروه شیر و لبنیات دو تا سه واحد است.

یک واحد از این گروه برابر است با یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست کمتر از ۵.۲ درصد چربی یا ۴۵ تا ۶۰ گرم پنیر (معادل یک و نیم قوطی کبریت پنیر)، یا یک‌ چهارم لیوان کشک، یا دو لیوان دوغ یا یک‌ونیم لیوان بستنی است.

باتوجه به اهمیت تامین کلسیم، فسفر، پروتئین و ... برحسب اینکه کدام یک از این مواد غذایی در محل زندگی بیشتر یافت می‌شوند، افراد بزرگسال سالم روزانه دو تا سه واحد از این گروه باید مصرف کنند.

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، اگر در طول روز یک لیوان شیر، یک لیوان ماست و یک‌ونیم قوطی کبریت پنیر مصرف شود، در واقع سه واحد از گروه شیر و لبنیات خورده شده است یا اگر دو لیوان ماست و یک ونیم قوطی کبریت پنیر در طول روز مصرف شود، در این صورت سه واحد از گروه شیر و لبنیات مصرف شده است.

چگونه باید از گروه شیر و لبنیات استفاده کرد؟

- توصیه می‌شود از شیرهای پاستوریزه شده دو و نیم درصد چربی یا کمتر استفاده شود.

- در صورت عدم دسترسی به شیر پاستوریزه باید شیر تازه را مدت ۱۰ دقیقه در حال هم زدن جوشانید و سپس مصرف کرد.

- هنگام استفاده از کشک باید دقت شود کپک زدگی و بوی نامطبوع نداشته باشد، کشک مایع را قبل از مصرف باید به مدت ۵ دقیقه جوشانید.

- از بستنی‌هایی که با شیر جوشیده شده یا پاستوریزه تهیه شده‌اند، باید استفاده شود درعین حال باید توجه داشت که مصرف زیاد بستنی به دلیل کالری بالای آن می‌تواند منجر به اضافه وزن و چاقی شود.