به نمک تصفیه شده با خلوص بالای 99 درصد، نمک خوراکی گفته می‌شود. قطعاً مصرف خوراکی نمک، مهم‌ترین و دیرینه‌ترین کاربرد این ماده معدنی است.

نمک طعام متشکل از سدیم و کلر و در آب قابل حل است. نمک یکی از مهترین املاح مورد نیاز روزانه بدن انسان‌هاست.نمک طعام، یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت و ساز مواد خوراک در بدن، جابه جایی پیام‌های عصبی و کارکرد درست ماهیچه‌هاست. سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مصرف روزانه مجاز نمک را پنج گرم اعلام کرده است. اغلب مواد غذایی نمک دارند. مقدار نمکی که از طریق رژیم غذایی وارد بدن یک فرد بالغ و سالم می‌شود تقریباً برابر با ۳/۵ گرم یا ۳۵۰۰ میلی‌گرم در روز است.

نمک خوراکی را از زوایای مختلف می‌توان به انواع مختلفی تقسیم کرد. مثلاً اگر منابع استخراج نمک را در نظر بگیرم، ما انواع سنگ نمک خوراکی، نمک خوراکی دریایی و نمک استخراج شده از منابع زیرزمینی آب را خواهیم داشت.

چنانچه فرآوری نمک و افزودنی‌های محصول نهایی را مد نظر قرار دهیم، ما می‌توانیم به انواع نمک تصفیه شده ید دار، نمک تصفیه نشده و نمک تصفیه شده بدون ید اشاره کنیم.

چنانچه ناخالصی‌های موجود در نمک را در نظر بگیریم، ما انواع نمک رنگی را خواهیم داشت؛مانند نمک صورتی، نمک قرمز، نمک آبی، نمک سیاه و …

سیده زهرا شریعت پناهی عضو هیأت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی و انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع اذعان داشت: نمک دریا حاصل تبخیر آب دریا است و در سواحل دریا انباشته می‌شود.

به گفته وی این نمک انباشته شده در سواحل دریا در معرض هوای آزاد و نور خورشید قرار می‌گیرد مقادیر قابل توجهی از ید آن تبخیر می‌شود.

شریعت پناهی تاکید کرد: نمک دریا دارای میزان کافی ید برای تامین نیاز روزانه افراد نیست.

این دانشیار دانشگاه با اشاره به وجود انواع ناخالصی در نمک دریا، تصریح کرد: نمک دریا دارای انواع ناخالصی‌های نامحلول نظیر شن، خاک، گل و لای و همچنین ناخالصی‌های محلول نظیر گچ، سرب، جیوه ، آرسنیک و کادمیوم است که باعث ایجاد سرطان و عوارضی نظیر کم خونی، آسیب پوستی، آسیب به استخوان‌ها، کبد، کلیه و طحال می‌شود.

وی افزود: بیشترین ناخالصی موجود در نمک تصفیه نشده گچ یا سولفات کلسیم است که به دلیل سفید بودن رنگ آن قابل تشخیص از اصل نمک نیست، اما نمکی که حاوی مقدار زیادی از این ماده باشد تلخ است و با نمک تصفیه شده فرق دارد.

شریعت پناهی در ادامه سخنان خود هشدار داد: ناخالصی‌های موجود در نمک غیرتصفیه باعث پنهان شدن شوری نمک می‌شوند. به همین دلیل فرد برای رسیدن به طعم دلخواه خود از مقدار نمک بیشتری استفاده می‌کند که در نتیجه احتمال خطر بالا رفتن فشارخون در فرد افزایش می‌یابد.

اصول مهم در تهیه و نگهداری نمک

این دانشیار دانشگاه با اشاره به نحوه صحیح نگهداری نمک یددار تصفیه شده، بیان کرد: نمک یددار باید در ظروف دربسته از جنس چوبی، سفالی، پلاستیکی و یا شیشه رنگی نگهداری شود و این ظروف دور از نور، حرارت، رطوبت و هوا باشد.

وی توصیه کرد: افراد نمک مورد نیاز خود را به اندازه خریداری کنند تا حداکثر شش ماه پس از خرید مصرف شود.

این متخصص تغذیه همچنین تاکید کرد: به منظور حفظ ید حتما هنگام طبخ غذا نمک در مرحله انتهایی پخت به غذا اضافه شود.

توصیه‌های مهم هنگام خرید نمک

این متخصص تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به افراد توصیه کرد: هنگام خرید نمک طعام، حتما محصول یددار تصفیه شده را خریداری کنند.

شریعت پناهی توجه به درج عبارت یددار تصفیه شده بر روی بسته بندی، توجه به تاریخ تولید و انقضا، توجه به پروانه ساخت و علامت استاندارد و میزان خلوص نمک بر روی بسته بندی(حداقل خلوص 99.2 درصد) را هنگام خرید توصیه کرد.

این دانشیار دانشگاه با اشاره به نشر برخی از مطالب غیر علمی توسط افراد سودجو در خصوص نمک یددار، نمک دریا و سنگ نمک در برخی سایت‌ها، تاکید کرد: مصرف نمک تصفیه شده یددار در حد توصیه شده برای تمام افراد جامعه ضروری است و با هیچ گونه عارضه جانبی همراه نیست.